Χριστούγεννα στη Μπορντό: Στον τόπο όπου ο οίνος λατρεύτηκε περισσότερο από οπουδήποτε στον κόσμο

Ταξίδι τα Χριστούγεννα στο Μπορντό, στον τόπο όπου ο οίνος λατρεύτηκε περισσότερο από οπουδήποτε στον κόσμο και που έχει συνδέσει το όνομά του με τις πλέον εκλεκτές ετικέτες της αγοράς.

Μαζί και μια περιήγηση στη θαυμάσια πόλη-λιμάνι με τα κτίρια και τα αρχοντικά του 18ου και του 19ου αιώνα, τα αμέτρητα μουσεία και μία από τις πλέον φωτογραφημένες πλατείες της Ευρώπης.

Μπορντό: H θαυμάσια πόλη-λιμάνι με τα κτίρια και τα αρχοντικά του 18ου!

Τον 19ο αιώνα ο Βίκτωρ Ουγκώ έλεγε: «Πάρτε τις Βερσαλλίες, προσθέστε την πόλη της Anvers (την Αμβέρσα δηλαδή) και θα έχετε το Μπορντό». Κάποιοι θα προσέθεταν σήμερα και τη Βαρκελώνη σ’ αυτό το παζλ των πρώτων εντυπώσεων· πέρα, όμως, από τις όποιες ομοιότητες, μιλάμε για μια πανέμορφη πόλη, την οποία διατρέχουν -εκτός από μεγάλα ποτάμια- και όλες οι νεότερες εποχές: από τον νεοκλασικισμό του μεγαλειώδους κέντρου της έως το μποέμ και το νέο στοιχείο στις γειτονιές της. Το «περίκλειστο» κέντρο της, λόγω του τείχους μέσα στο οποίο ήταν κτισμένη, είναι πλέον παρελθόν. Σήμερα το Μπορντό είναι μια πόλη εξωστρεφής, με χιλιάδες φοιτητές και εκατομμύρια τουρίστες, που… ενσκήπτουν ως «σμήνος εποχιακό» στην πόλη και στα αμπέλια στα πέριξ.

Οι Γάλλοι συνηθίζουν να ονομάζουν χαϊδευτικά το Μπορντό «la belle dormante» – η ωραία κοιμωμένη ελληνιστί *. Τόσο ήρεμη πόλη είναι. Απόλυτος κυρίαρχος εδώ, ένας και μοναδικός: ο οίνος. Οχι μόνο τώρα, αλλά τα «τελευταία» δύο χιλιάδες χρόνια, από την εποχή των Ρωμαίων, το κρασί ορίζει την τύχη της. Η δε περιοχή αποτελείται από μια τεράστια αμπελουργική ζώνη, το περίφημο «bordelais», ήτοι την «επικράτεια» των κρασιών, η οποία είναι απλωμένη από την κοιλάδα της Girondes μέχρι τον Ατλαντικό. Εδώ ανάμεσα βρίσκονται τα αγροκτήματα, τα εκπληκτικά châteaux, απ’ τα ωραιότερα στην Ευρώπη, με τις διάσημες ονομασίες κρασιών -απ’ τα καλύτερα στον κόσμο- βαθιά μέσα σε παλιά κελάρια. Από δίπλα, υψηλή γαστρονομία στα οινομαγειρεία της περιοχής, με μυρωδιές από ώριμα και φρουτώδη κρασιά νέας σοδειάς που σε αφήνουν άφωνο.

Τη χρονιά που διανύουμε, το Μπορντό απέκτησε και τον επίζηλο τίτλο του καλύτερου τουριστικού προορισμού στην Ευρώπη, κόβοντας λίγο άδοξα την «κούρσα» της διαδοχής για τη διεκδίκηση του τίτλου από Αθήνα και Λισαβώνα (www.europeanbestdestinations.com). Σε πρωταγωνιστικό ρόλο, ο δήμαρχός της και πολύ γνώριμος σ’ εμάς, Alain Juppé (υπουργός επί κυβερνήσεων Σιράκ και Σαρκοζί), που διεκδικεί και αυτός με τη σειρά του τα εύσημα για μια εντελώς ξαναγεννημένη πόλη, στο ύψος της φήμης της ως διεθνούς μητρόπολης των κρασιών.

Μπορντό: Ανακαλύψτε την ελιτίστικη αύρα και τη ζωογόνο ενέργεια της «πρωτεύουσας του κρασιού»

Από το 1996 ο Alain Juppé δεν έχασε στιγμή, υλοποιώντας ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο ανάπλασης της πόλης με τη συντήρηση ιστορικών κτιρίων του 18ου αιώνα και την κατασκευή πολλών άλλων σύγχρονων υποδομών. Από το 2007, μάλιστα, η ευρύτερη περιοχή του Μπορντό βρίσκεται υπό την προστασία της UNESCO με 350.000 κτίρια χαρακτηρισμένα ήδη διατηρητέα.

Μέσα στο σχέδιο ανάπλασης, όπως θα δείτε, ήταν η νέα διαμόρφωση του κέντρου, των πλατειών και όλων των γύρω δρόμων με τα αρχοντικά και τις πρώην αποθήκες που μετατράπηκαν σε μουσεία ή πολυχώρους, η δημιουργία του τραμ, τα πάρκα, οι κήποι και οι ποδηλατόδρομοι. Οι τελευταίοι, ειδικά στο τμήμα του λιμανιού, συγκεντρώνουν κάθε μέρα πάνω από 50.000 ποδηλάτες, φτιάχνοντας το προφίλ μιας εξαιρετικά φιλικής πόλης από κάθε άποψη.

Μιλώντας για το ποδήλατο εδώ, δεν έχουμε να κάνουμε με μια απλή συνήθεια. Οι κάτοικοι, ακόμη και οι ξένοι επισκέπτες που έρχονται κατά χιλιάδες, φαίνεται πως έχουν μια ερωτική σχέση με αυτό -μετά το κρασί ασφαλώς-, ενώ το χρησιμοποιούν ως μέσο μεταφοράς (υπό καλές καιρικές συνθήκες) και στους αμπελώνες. Και fun του ποδηλάτου να μην είσαι, γίνεσαι! Οι δημοτικές αρχές, πάντως, αλλά και ο επίσημος Οργανισμός Τουρισμού φρόντισαν να το αξιοποιήσουν. Ετσι, όλες τις Κυριακές του χρόνου -πλην Αυγούστου- οργανώνονται «ποδηλατάδες» στα διάφορα αξιοθέατα. Ραντεβού, λοιπόν, στο ημικύκλιο του Quinconces, στην κεντρική πλατεία, στις όχθες του ποταμού.

* Επίσης, την ονομάζουν «la belle Girondine» (η ωραία Girondine) – από το όνομα της περιοχής στην οποία ανήκει γεωγραφικά, την Girondes, στη νοτιοδυτική Γαλλία, κοντά στη χώρα των Βάσκων.

Ποδήλατο, αερόστατο ή αυτοκίνητο; 4+1 τρόποι για να γυρίσετε την Ευρώπη αλλιώς!

Στα αξιοθέατα 

Περπατώντας δίπλα στο ποτάμι, στο Quai de la Douane, θα βρεθείτε αμέσως στην πανέμορφη Place de la Bourse, μία από τις πλέον φωτογραφημένες πλατείες της Ευρώπης, που θυμίζει έντονα την Place Vendome στο Παρίσι, ενώ και το ίδιο το κτίριο λέγεται ότι φέρνει στον νου το μικρό Τριανόν των Βερσαλλιών, δικαιώνοντας διαχρονικά την εικόνα που είχε ο Βίκτωρ Ουγκώ για το Μπορντό.

Εδώ, σε άνοιγμα 3.450 τ.μ. τοποθετήθηκαν το 2006 επιδαπέδιοι πίδακες, δημιουργώντας ένα κυκλικό στοιχείο νερού. Πρόκειται για μια εκπληκτική αισθητική σύλληψη από τον αρχιτέκτονα Michel Corajoud και τους υπόλοιπους εμπνευστές του σχεδίου αυτού, φανερά επηρεασμένους απ’ το πραγματικό φαινόμενο της πλημμυρίδας στην πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Αποτέλεσμα εντυπωσιακό, καθώς το υπέροχο κτίριο πίσω αντικατοπτρίζεται στο βρεγμένο δάπεδο της πλατείας όλες τις ώρες της μέρας, με τις βραδινές ειδικά να παρουσιάζει μια μοναδική εικόνα.

Οσο για το πρώην ανακτορικό κτίριο της Bourse, το οποίο κτίστηκε μεταξύ 1730 και 1775 και στεγάζει σήμερα το Μουσείο των Τελωνείων (Musée National des Douanes, www.musee-douanes.fr) -ανοιχτό από το 1984-, θεωρείται το σημαντικότερο στο είδος του σε όλη την Ευρώπη, με μια πολύ πλούσια συλλογή 13.000 αντικειμένων που ταξιδεύουν τον επισκέπτη πίσω στη χρυσή εποχή του Μπορντό (18ος αιώνας), με τις εμπορικές σχέσεις της πόλης με τις πέραν του Ατλαντικού πρώην αποικιακές χώρες.

Εδώ μαζεύονταν όλοι οι πόροι απ’ το χρυσοφόρο εμπόριο κρασιού και αλατιού, προς όφελος βέβαια του βασιλιά.

Αλλά και ως τελωνείο δεν σταμάτησε ποτέ να λειτουργεί από τότε. Γύρω από αυτή την πλατεία, οι λεωφόροι Tourny και Clemenceau φτιάχνουν το λεγόμενο ιερό τρίγωνο της πόλης με τα κτίρια των παλιών αρχοντικών του 17ου και του 18ου αιώνα. Από κάτω, μοδάτα καταστήματα και καφέ σαν το Le Grand Café(www.legrandcafebordeaux.fr) φιλοξενούν κατοίκους και επισκέπτες.

Οπως θα διαπιστώσετε, το Μπορντό δεν έχει αμέτρητα μουσεία, αλλά λίγα και εξαιρετικά. Εκτός από το παραπάνω, λοιπόν, υπάρχουν και άλλα τρία που θεωρούνται κορυφαία στην πόλη. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (CAPC, www.capc-bordeaux.fr) δημιουργήθηκε πριν από 40 χρόνια σ’ έναν πολύ παλιό αποθηκευτικό χώρο και παρουσιάζει 1.300 έργα από 190 καλλιτέχνες.

Μόνο η αναστήλωση του κτιρίου είναι μια αρχιτεκτονική αποκάλυψη, ενώ θυμίζει λίγο μοναστήρι. Το εστιατόριο της αυλής δε είναι από τα καλύτερα του Μπορντό.

Θα ήταν παράλειψη να μην το δείτε. Ακολούθως, το Μουσείο Καλών Τεχνών (Musée des Beaux-Arts, www.musba-bordeaux.fr/en), όπως και το Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών (Musée des Arts décoratifs et du Design, 39 Rue Bouffard, T/+33 5 56 10 14 00), είναι πολύ ενδιαφέροντα. Στο δεύτερο θα δείτε εξαιρετικά έπιπλα, φαγιάνς και ρολόγια. Το Μπορντό έχει παράδοση στην επιπλοποιία και την κατασκευή σύγχρονων αντικειμένων.

Τα 6 νέα, καλύτερα και οικονομικά hotels και hostels στην Ευρώπη

Ο Βοτανικός Κήπος, επίσης των αρχών του 17ου αιώνα, είναι εξαιρετικός. Λέγεται ότι οι συντηρητικοί κάτοικοι του Μπορντό δεν είχαν φανταστεί ότι ένας τέτοιος κήπος θα δημιουργούνταν ποτέ απέναντι απ’ την εμβληματική πλατεία της Bourse. Το 1997, εκσυγχρονισμένος πια, έδωσε τόπο σε μια τεράστια κατασκευή, που παρόμοια είχε να δει η Γαλλία τα τελευταία 25 χρόνια.

Η Παλιά Πόλη

Το παλιό Μπορντό, λίγο πιο μέσα, είναι φτιαγμένο σαν από κομμάτια παλιού σινεμά: Γλιστρώντας στην «οδό των Ασημοποιών» (Rue des Argentiers), ένα μικρό πέρασμα οδηγεί στην πλατεία των Βάσκων, σε μια εσωτερική αυλή που περιβάλλεται από προσόψεις νεοκλασικών κτιρίων και πλαισιώνεται από μικρά καταστήματα. Στη συνέχεια, από την πλατεία Victor Hugo θα μπείτε στην παλιά γειτονιά St. Michel· πολύ δημοφιλής, στέκι των νέων κυρίως, με ιδιαίτερο χρώμα και λαϊκές υπαίθριες αγορές στην ομώνυμη πλατεία.

Κυριακή πρωί, ο καφές έχει άλλη μυρωδιά εδώ για εκείνους που θα καθίσουν να τον πιουν στη γνωστή αγορά του Marche Aux Puces. Είναι η ημέρα των αντικέρ, γιορτή για τους παλαιοπώλες και επιπλοποιούς, που δείχνουν στον κόσμο παλιά όμορφα κομμάτια από μια πολύ πλούσια παράδοση, που ξεκίνησε αιώνες πριν. Κοντά, η βασιλική του St. Michel «παρακολουθεί» από το ψηλό καμπαναριό εδώ και 14 αιώνες όσα συνέβησαν και συμβαίνουν, που δεν ήταν και λίγα. Η θέα για όσους ανέβουν μέχρι εκεί είναι ανυπέρβλητη.

Στα μικρά στενά, τα γραφικά μαγαζάκια ετοιμάζονται για τα Χριστούγεννα με διάφορα μικροαντικείμενα, ενώ ολόγυρα ζούσαν και ζουν ακόμα μικροτεχνίτες, όπως καρβουνάδες, μαραγκοί, σιδεράδες, βαρελοποιοί. Στη Rue Camille Sauvageau στο νούμερο 25 θα βρείτε το πιο παλιό μπακάλικο της πόλης, το Pain Maître, με την καλύτερη μπαγκέτα. Αν σας έπνιξαν τώρα οι μυρωδιές, πολύ κοντά από εδώ βρίσκεται το πιο διάσημο εστιατόριο του Μπορντό, το La Tupina (www.latupina.com), για αξέχαστες γαστρονομικές στιγμές. Και πιο κάτω, στην Place des Capucins, βρίσκεται η αγορά Capu, απ’ όπου θα προμηθευτείτε νοστιμότατα στρείδια.

Και από την παλιά παραδοσιακή γειτονιά του St. Michel στη λαϊκή πρώην εργατική γειτονικά του Bacalan, σήμερα μπουρζουά γραφικό προάστιο για παραμονή, με πολλά μικρά εστιατόρια όπου τα θαλασσινά πάλι είναι must!

Το λιμάνι

H μεγάλη βόλτα, μήκους 3-4 χλμ., έχει ένα όνομα: Port de la Lune, το «λιμάνι του φεγγαριού» δηλαδή, θυμίζοντας περισσότερο ινδιάνικο όνομα παρά γαλλικό – επηρεασμένο ίσως απ’ το μακρινό αποικιακό παρελθόν του Μπορντό. Στην πραγματικότητα, βέβαια, οφείλει την ονομασία του στο περίεργο κυκλικό του σχήμα στην περίμετρο του μεγάλου ποταμού Γκαρόν, όπου και δημιουργήθηκε η εξαιρετική promenade με τον σύγχρονο ποδηλατόδρομο! Είναι, επίσης, ένα σημείο όπου εμφανίζεται περισσότερο απ’ όλα ο εκσυγχρονισμός της πόλης.

Τον 19ο αιώνα εδώ ήταν η Μέκκα του γαλλικού εμπορίου, με τα εμπορεύματα, κυρίως κρασιά και ζάχαρη, να φορτώνονται στα αμέτρητα ατμόπλοια που κατέκλυζαν το λιμάνι. Με το χρόνο, απομακρύνθηκαν τα εμπορικά πλοία, για να έχουμε σήμερα τα κρουαζιερόπλοια και τα παραδοσιακά ιστιοφόρα δεμένα στην προβλήτα. Το καλοκαίρι, με τις γιορτές του κρασιού γίνεται ένα πραγματικό πανδαιμόνιο, με την πόλη φωταγωγημένη στα χρώματα του οίνου και δεκάδες κιόσκια κατά μήκος της προβλήτας, εκεί όπου άλλοτε ζούσε και βασίλευε το δουλεμπόριο από τις πρώην αποικίες. Πλέον το λιμάνι είναι γεμάτο καφέ, εστιατόρια, χιλιάδες τουρίστες και φοιτητόκοσμο.

Συνεχίζοντας τη βόλτα, περάστε οπωσδήποτε να δείτε το ολοκαίνουργιο μέγαρο της Πόλης του Κρασιού (La Cité du Vin, www.laciteduvin.com), το εμβληματικό φουτουριστικό κτίριο που αναμένεται να ανοίξει τον Ιούνιο του 2016 και θα είναι αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στο κρασί.

Στους αμπελώνες

Ο δρόμος των αμπελώνων είναι ο απόλυτος στόχος κάθε επισκέπτη. Εδώ μπορείτε να… αρμενίζετε εβδομάδες ολόκληρες. Και, βέβαια, είναι καλύτερα την άνοιξη, το καλοκαίρι, άντε και το φθινόπωρο. Η διασημότερη αμπελουργική περιοχή είναι το λεγόμενο Bordelais, ναός του κρασιού και διάσημη επικράτεια των μεγάλων κτημάτων του Μπορντό, με 1.200.000 τ.χλμ. αμπελιών, με πάνω από 50 ονομασίες απ’ τις καλύτερες στον κόσμο και 8.000 châteaux – όπου châteaux δεν σημαίνει απλώς ανακτορικό κτήμα. Ο όρος μάς έρχεται από τον 19ο αιώνα, ενώ σήμερα αποτελεί μέρος της ονομασίας που εμφανίζεται σε κάθε αξιόλογη ετικέτα, όντας επίσημο χαρακτηριστικό της περιοχής. Συνήθως αυτά τα châteaux βρίσκονται στο κέντρο των αμπελώνων και συνιστούν και τα ίδια αξιοθέατο, με το κυρίως σπίτι του ιδιοκτήτη, τους βοηθητικούς χώρους, το τριβείο, την πρέσα, τους κήπους με το αγροτικό σκηνικό κ.λπ.

Entre-des-deux-Mers

Τα πιο φημισμένα châteaux βρίσκονται βόρεια και νότια του Bordelais, ενώ μία από τις πιο σημαντικές αμπελουργικές ζώνες είναι η Entre-des-deux-Mers, λίγο έξω από την πόλη. Εδώ παράγονται μερικά από τα καλύτερα κρασιά του Μπορντό, όπως η ποικιλία του Sauvignon με το φρουτώδες άρωμα και τις μυρωδιές λουλουδιών. Αγροκτήματα και châteaux να δουν τα μάτια σας! Το ίδιο το κρασί με την ονομασία Εntre-des-deux-Mers, ένα ξηρό λευκό ονειρεμένο κρασί, προέρχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου απ’ τον ομώνυμο αμπελώνα. Εδώ, όμως, θα βρείτε και εξαιρετικά κόκκινα κρασιά με την ονομασία Βordeaux-Supérieurs και άλλα λευκά πιο liquoreux, σαν τα Sainte-Croix-du-Mont ή τα περίφημα Cadillac.

Λίγο πιο ανατολικά, στην περιοχή St. Emilien (50 χλμ. από το Μπορντό), ξεκίνησε και η παραγωγή του περίφημου Merlot, το οποίο κατέκτησε όλη την περιοχή του Bordelais -με την παραγωγή του αρχικά στα μοναστηριακά κτήματα της εποχής- και εν συνεχεία τη Μεσόγειο. Ενδεικτικά το Château Malromé, πανέμορφο, χωμένο στους αμπελώνες -και κάποτε τελευταία κατοικία του Toulouse Lautrec, που πέθανε εδώ το 1901 σε ηλικία 37 ετών- θα σας μείνει αλησμόνητο με τους κήπους, το καλό κρασί και τα εδέσματα! (www.malrome.com).

Médoc

Από τις πλέον προβεβλημένες περιοχές οινοτουρισμού είναι επίσης η ζώνη του Médoc με τα κρασιά ΠΟΠ Haut-Médoc. Και τίποτ’ άλλο να μη δείτε, φθάνει και περισσεύει που βρίσκεστε εδώ! Η παράδοση 2.000 ετών, συμπυκνωμένη στις εξαιρετικές τοπικές ποικιλίες, αποτυπώνεται ακόμη και στα ρωμαϊκά μωσαϊκά της περιοχής. Το Médoc θεωρείται το «σπίτι» -όπως λένε οι ειδικοί- όλων των κρασιών του Μπορντό, αλλά και όλων των châteaux κατηγορίας Bourgeois. Πρόκειται για μια ζώνη 5-8 χλμ. με αγροκτήματα και αμπελώνες, σε διαδρομές πολυδαίδαλες, που αγγίζουν τα 80 χλμ. ολόγυρα. Ονόματα σαν τα Margaux, Saint Julien, Pauillac, Saint Stephen, Listrac, Moulis κ.ά.παραπέμπουν σε «μυθικά» κρασιά και αγροκτήματα που ταξίδεψαν τη φήμη του Μπορντό στις άκρες του κόσμου.

Για τους πιο τολμηρούς, το ποδήλατο είναι άριστη ιδέα στον άξονα D2 -βασιλική οδός των κρασιών, όπως την ονομάζουν οι Γάλλοι-, χωρίς να ξεχνάτε τις μικρές διακλαδώσεις. Η περιοχή του Margaux(βόρεια του Médoc), με τις διάσημες ετικέτες, είναι ιδανική για εκκίνηση, αφού οι οινοπαραγωγοί είχαν την καλή ιδέα να δημιουργήσουν μια περιπατητική ζώνη 9 χλμ., όπου θα γνωρίσετε τουλάχιστον 40 châteaux, ενώ το μόνο που χρειάζεστε είναι φυσική αντοχή για να δοκιμάζετε μέρες!

Πριν σας καθηλώσουν οι εικόνες που θα δείτε, πηγαίνετε οπωσδήποτε στο οινοποιείο του Philippe Raoux, ονόματι Châteaux D’Arsac (www.chateau-arsac.com). Πρόκειται για μια τεράστια σύγχρονη κάβα από γυαλί και ατσάλι, αφιερωμένη στα κρασιά Médoc, με απίστευτες ποικιλίες, εστιατόριο, κέντρο εκθέσεων κ.λπ. Το τελετουργικό της οινοποσίας περιλαμβάνει δοκιμή 6-7 κρασιών. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας και, αφού έχετε εκφράσει την προτίμησή σας, στο τέλος ο ηλεκτρονικός υπολογιστής θα σας πει τι ακριβώς πρέπει να αγοράσετε.

Επισκεφθείτε εν συνεχεία το διάσημο κρασοχώρι Pauillac (επίσης βόρεια του Médoc και του Μπορντό) και θα μας θυμηθείτε.

Εδώ ειδικά θα δείτε, πλην των άλλων, ένα πανέμορφο λιμανάκι που θα σας γυρίσει στην εποχή του μεγάλου εμπορικού διάπλου του Ατλαντικού προς την Αμερική. Από αυτό το λιμάνι έφευγαν και τα κρασιά Lafite Rothschild, Latour και Mouton Rothschild. Επίσης, στο Pauillac μπορείτε να επισκεφτείτε το Maison du Tourisme et du Vin («Σπίτι του Τουρισμού και του Κρασιού»), ενώ λίγο πιο κάτω, στην έτερη κοινότητα Saint-Yzans-Médoc, αξίζει να δείτε το κρυφό καμάρι της περιοχής, το Châteaux Loudenne(www.chateau-loudenne.com).

Στα δωμάτιά του επικρατεί η γοητεία της βικτωριανής διακόσμησης. Η δε βιβλιοθήκη του προκαλεί επισκέπτες και οινόφιλους να μείνουν εκεί ατελείωτες ώρες, ψάχνοντας για «πράγματα και θαύματα» από το θησαυρό της περιοχής. Οσο για τη συλλογή κεραμικών του 18ου αιώνα, τι να πεις; Μόνο να δεις!