Βόρειος Ταΰγετος: Παραμύθι στην πλαγιά του βουνού

Ακολουθούμε μονοπάτια πλάι σε ποτάμια που κελαρύζουν, παραγγέλνουμε ελληνικό καφέ στη σκιά των πλατάνων και εξερευνούμε πανέμορφα άγνωστα χωριά.

«Θα μπορούσαν να το αξιοποιήσουν αυτό το μέρος. Θα είχε ζωή πάλι το χωριό. Απ’ όλο τον κόσμο θα ερχόντουσαν για να το δουν. Δεν τους ενδιαφέρει όμως. Μόνο φόρους ξέρουν να παίρνουν». Ο κύριος Θόδωρος θα ‘ναι 60-65 χρονών. Μας οδηγεί μέσα από το χωράφι του, δίπλα από τη στάνη με τα κατσικάκια και πάνω από μισογκρεμισμένες ξερολιθιές, στον αρχαιολογικό χώρο που σύμφωνα με τον αρχαιολόγο και καθηγητή Θόδωρο Σπυρόπουλο ενδέχεται να είναι το παλάτι του Μενέλαου και της Ελένης. Δρόμος –ή έστω μονοπάτι– που να καταλήγει εδώ δεν υπάρχει. Υπάρχουν μόνο λίγες ξεθωριασμένες πινακίδες στον κεντρικό δρόμο του χωριού Πελλάνα, που γράφουν «προς Κάστρο».

Και υπάρχει και ο κύριος Θόδωρος, που όταν τον ρωτάμε πώς θα φτάσουμε στο «Κάστρο» μας απαντά «αφήστε το αμάξι εδώ, να σας πάω εγώ».

Στο δρόμο, μας μιλάει για το χωριό του, την Πελλάνα του Βόρειου Ταΰγετου, που είχε κάποτε πολύ κόσμο, αλλά τώρα στέκεται μισο-ερειπωμένο αφού «οι γυναίκες δεν γεννάνε πια, γιατί δεν υπάρχουν λεφτά», για τους έλληνες πολιτικούς που αν μπορούσε «θα τους κρέμαγε από τα δέντρα, όπως κρεμάει τα φίδια», για τις εννιά ώρες ποδαρόδρομου που απέχει από εδώ ο κόμβος της Νεστάνης στην Εθνική «χωρίς παπούτσια. Με παπούτσια μπορεί να είναι και λιγότερο» και για τους θολωτούς τάφους που ανακαλύφθηκαν κοντά στο χωριό και «έφεραν δέκα φορτηγά με χαλίκι και τους κουκούλωσαν». Όταν τον ρωτάω γιατί, αρκείται μόνο να ανασηκώσει τους ώμους.

Στα βορεινά λημέρια του Ταΰγετου 

Απάτητες διαδρομές, χωριουδάκια που δεν έχεις ξανακούσει το όνομά τους, μονοπάτια που ακολουθούν την διαδρομή ποταμών των οποίων την ύπαρξη αγνοούσες, πέτρινα αιωνόβια γεφύρια και φιλόξενοι κάτοικοι, έτοιμοι να μοιραστούν κάθε πιθανή κι απίθανη ιστορία της περιοχής τους. Τι και αν πολλές από αυτές θυμίζουν ανησυχητικά θεωρίες συνωμοσίας; Όταν πέφτει το σκοτάδι πάνω από τα ήσυχα χωριά τους, αυτό είναι που τις κάνει πιο ενδιαφέρουσες. Και κάπου εκεί ξεκινά μια ακόμα συζήτηση για το αν η πυραμίδα που στολίζει την ψηλότερη κορυφή του Ταΰγετου είναι φυσική ή τεχνητή.

Τα χωριά και οι διαδρομές του Βόρειου Ταΰγετου, γνωστά και ως «στράτα του Μυστρά» στους κατοίκους των γύρω περιοχών, είναι ελάχιστα αξιοποιημένα –λιγότερο και από τα «αδερφάκια» τους στο Νότο, για τα οποία σας τα είπαμε αναλυτικά το 2011. Όσα, όμως, στερούνται σε ποικιλία υποδομών, τα αναπληρώνουν σε φυσική ομορφιά, ειδυλλιακές διαδρομές, λαχταριστή σπιτική κουζίνα, ιστορίες που μετρούν χιλιετίες και «συναπαντήματα» από αυτά που καταλήγουν σε καινούριες φιλίες. Και, βέβαια, σε απολαυστικές βόλτες που ξεκινούν απαρεγκλίτως από τον…

…Μυστρά και τα κάστρα του 

Δεν χρειάζεται να είσαι… ιστοριοδίφης για να απολαύσεις μια βόλτα στην καστροπολιτεία του Μυστρά. Δεν χρειάζεται καν να συμπαθείς την κουλτούρα και τον θρύλο εκείνης της αυτοκρατορίας που σήμερα ονομάζουμε Βυζάντιο. Αρκούν μερικά βήματα κάτω από τις πέτρινες καμάρες του, επάνω στα πετρόχτιστα μονοπάτια με θέα την καταπράσινη απεραντοσύνη της Κοιλάδας του Ευρώτα, ανάμεσα στις μαργαρίτες και τις παπαρούνες που πλημμυρίζουν τις αυλές κάθε μικρής εκκλησίας, κάθε σπιτιού και κάθε παλατιού, για να αναγνωρίσετε την σπάνια ομορφιά του, είτε σας συγκινούν είτε σας αφήνουν παγερά αδιάφορους τα ταξίδια στον χρόνο.

Η Καστροπολιτεία του Μυστρά έχει δύο εισόδους: την κάτω, που οδηγεί στο νότιο τμήμα της πόλης, όπου βρίσκεται η κτισμένη το 1249 φράγκικη Ακρόπολη του Κάστρου και τα παλάτια των δεσποτών. Το εισιτήριο, που κοστίζει 5€, ισχύει για πολλαπλές εισόδους και από τις δύο πύλες. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι οι αθλητικότεροι εξ υμών δεν μπορείτε να ανηφορίσετε με τα πόδια από την κάτω είσοδο μέχρι το κάστρο. Απλώς, το εγχείρημα απαιτεί (γερές) αντοχές και χρόνο, ο οποίος μέχρι να τεθεί σε ισχύ το καλοκαιρινό ωράριο (πιθανότατα μέσα στον Μάιο, όπως μας είπαν) δεν είναι με το μέρος σας: Αυτές τις μέρες, ο χώρος κλείνει στις 15.00 το μεσημέρι.

Μονοπάτια που διασχίζουν μαγεμένα φαράγγια 

Ακριβώς όπως και το νότιο κομμάτι του ο Βόρειος Ταΰγετος διατρέχεται από ένα εξαιρετικά οργανωμένο δίκτυο μονοπατιών, με σήμανση κάθε λίγα βήματα που εγγυάται ότι ακόμη και αν ακολουθείτε μονοπάτι για πρώτη φορά στη ζωή σας, δεν υπάρχει περίπτωση να χάσετε τον δρόμο σας. Οι διαδρομές είναι όλες μαγευτικές, ενώ οι βαθμοί δυσκολίας κυμαίνονται από αυτόν που οι Αγγλοσάξωνες θα ονόμαζαν «μια βόλτα στο πάρκο» μέχρι τα σοκαριστικά για εμάς τους ανειδίκευτους εξάωρα που καταλήγουν στις κορυφές του βουνού.

Μια από τις ωραιότερες, και ευκολότερες, διαδρομές είναι εκείνη που ξεκινά λίγο έξω από το Καστόρι, και ακολουθεί την πορεία του ποταμού Κάστορα, ο οποίος βάφτισε το χωριό –και πήρε με τη σειρά του το όνομα του μυθικού αδερφού της Ωραίας Ελένης. Η διαδρομή είναι σχεδόν επίπεδη, με το μονοπάτι να κινείται κάτω από αιωνόβια δέντρα που σχεδόν κρύβουν τον ουρανό, πάνω σε ξύλινα γεφυράκια, πλάι σε ερείπια παλιών νερόμυλων και πάντα παράλληλα με τον Κάστορα, το κελάρυσμα του οποίου αποτελεί το μόνιμο soundtrack της διαδρομής. Μετά από σαράντα περίπου λεπτά πεζοπορίας, το μονοπάτι καταλήγει στο Μαρμαρογέφυρο, το παλιό, τοξωτό γεφύρι του Κάστορα, που βρίσκεται πολύ κοντά στο ομώνυμο χωριό.

Τα χωριά του Βόρειου Ταΰγετου 

Καστόρι: Πέτρινα σπιτάκια με κόκκινες κεραμιδοσκεπές και χρωματιστά παραθυρόφυλλα, τοξωτές αυλόπορτες, πέτρινες βρύσες, βυζαντινές εκκλησίες και δροσερές πλατείες που στις λιακάδες πλημμυρίζουν με πολύχρωμα τραπεζάκια και σας περιμένουν για αχνιστό ελληνικό καφέ ή ολόφρεσκη ποταμίσια πέστροφα. Το Καστόρι είναι το «κέντρο» της περιοχής, και ένα από τα πιο ζωντανά χωριά της. Στα δυνατά χαρτιά του, πέρα από το προαναφερθέν φαράγγι του Κάστορα που ξεκινά δυο βήματα έξω από το χωριό, συγκαταλέγονται οι κρυστάλλινες πηγές του Αγίου Μάμα, οι παλιοί νερόμυλοι – σήμα κατατεθέν του χωριού, και το Μαρμαρογέφυρο, το τοξωτό γεφύρι που περνά πάνω από τα ορμητικά νερά τον Κάστορα.

Πελλάνα: Το χωριό των θολωτών μυκηναϊκών τάφων, του ανακτόρου που ίσως κάποτε ανήκε στον Μενέλαο, των κυκλώπειων τειχών και άλλων σπουδαίων αρχαιολογικών ανακαλύψεων τις οποίες μπορείτε να δείτε αναλυτικά εδώ απέχει περί τα δεκαπέντε λεπτά οδήγησης από το Καστόρι και υπόσχεται δυνατές συγκινήσεις –παρά την σχετική εγκατάλειψη των αρχαίων μνημείων του– στους φίλους της Ιστορίας. Αξίζει να αναζητήσετε, με την βοήθεια των ντόπιων, το λόφο του Παλαιόκαστρου, όχι μόνο για τα ερείπια του αρχαίου ανακτόρου, αλλά και για την πανοραμική του θέα στο χωριό και το υπέροχο τοπίο γύρω του.

Οι πιο παραμυθένιοι ξενώνες της Πελοποννήσου ντύνονται στα λευκά και μας περιμένουν.

Γεωργίτσι: Το λένε και «μπαλκόνι του Ταΰγετου», και όχι άδικα. Κτισμένο σε υψόμετρο που σχεδόν ακουμπά το χιλιόμετρο (970 μέτρα, για να ακριβολογούμε) αγναντεύει από ψηλά τις καταπράσινες πλαγιές του Ταΰγετου. Τα πέτρινα σπιτάκια με τις κόκκινες κεραμιδοσκεπές, η δροσερή πλατεία με τον αιωνόβιο πλάτανο, το υπέροχο κτίριο του σχολείου που κτίστηκε το 1933 και σήμερα στέκει σιωπηλό αξιοθέατο, καθώς το χωριό ερημώνει, και οι περίτεχνες εκκλησίες –κάθε γειτονιά και την δικιά της– κάνουν κάθε βόλτα στο χωριό ενδιαφέρουσα.

Λογκανίκος: Φωλιασμένος μέσα στην πυκνή βλάστηση της πλαγιάς του Ταΰγετου, φημισμένος για το βυζαντινό του κάστρο –από το οποίο σώζονται σήμερα μόνο λίγα απομεινάρια, σε μια μάλλον δύσβατη τοποθεσία– ο Λογκανίκος είναι ένα από τα πιο ήσυχα χωριά του Βόρειου Ταΰγετου. Από τις δεκατέσσερις βυζαντινές του εκκλησίες σώζονται σήμερα εφτά, τις οποίες οι ντόπιοι θα σας παροτρύνουν να επισκεφθείτε με την πρώτη ευκαιρία. Πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το χωριό και τις διαδρομές γύρω του θα βρείτε εδώ.

Λεοντάρι: Στα πιο βόρεια του Βόρειου Ταΰγετου, εκεί που η Λακωνία συναντά την Αρκαδία, το Λεοντάρι είχε κι αυτό το δικό του κάστρο, μισοσκεπασμένο σήμερα από την πυκνή βλάστηση του λόφου που το φιλοξενεί. Κουκλίστικο χωριό με αρκετές επιλογές για διαμονή και φαγητό, και ιδανική βάση για να εξερευνήσετε τις υπέροχες διαδρομές γύρω του, με πρώτη και καλύτερη στάση τις πηγές του Ευρώτα, στην θέση Σκορτσινός. Στα αξιοθέατα του ίδιου του χωριού, σημειώστε τη βυζαντινή εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, στην κεντρική πλατεία, και τον παλιό πέτρινο σιδηροδρομικό σταθμό που χρονολογείται από το 1899 και θεωρείται ένας από τους ομορφότερους της Πελοποννήσου. Περισσότερες πληροφορίες για το Λεοντάρι θα βρείτε εδώ και ιδέες για διαδρομές στη γύρω περιοχή εδώ.

Πού θα μείνετε 

– Στα κουκλίστικα δωμάτια του Ξενοδοχείου το Καστόρι (τηλ.: 6945551049), που στεγάζεται σε ένα πέτρινο κτίριο του 1874, στο ομώνυμο χωριό. Στις παροχές των δωματίων περιλαμβάνονται τζάκι, υδρομασάζ, δορυφορική τηλεόραση και wi-fi, ενώ οι τιμές αυτήν την περίοδο κυμαίνονται στα 60€ για το δίκλινο δωμάτιο, με πλούσιο παραδοσιακό πρωινό.
– Στα πανέμορφα δωμάτια του Αρχοντικού Λεοντάρι, στο ομώνυμο χωριό, τα οποία μοιάζουν βγαλμένα από κουκλόσπιτο, με τα ζωγραφισμένα στο χέρι έπιπλά τους, τα παλ χρώματα στους τοίχους και τις δροσερές αυλίτσες. Οι τιμές ξεκινούν από 80€ για το standard δίκλινο με λαχταριστό, χειροποίητο πρωινό.
– Στα ατμοσφαιρικά δωμάτια του παραδοσιακού ξενώνα Ευ-Ιώ, στο Λεοντάρι. Πρόκειται για ένα πέτρινο αρχοντικό που αναπαλαιώθηκε, διατηρώντας τα παραδοσιακά στοιχεία της αρχιτεκτονικής του. Οι τιμές για το δίκλινο δωμάτιο με παραδοσιακό πρωινό κυμαίνονται στα 60€.

– Αν δεν φοβάστε τα χιλιόμετρα, μία από τις καλύτερες επιλογές διαμονής λίγο έξω από την περιοχή, στα νότια λημέρια του Ταΰγετου, είναι το Ilaeira Mountain Resort, το οποίο προσφέρει υπέροχες σουίτες με τζάκι, υδρομασάζ και όλες τις υπόλοιπες παροχές που θα περιμένατε από ένα 5άστερο resort, και ξύλινα μπαλκονάκια που βλέπουν απευθείας στις κατάφυτες πλαγιές του Ταΰγετου. Οι τιμές αυτήν την περίοδο κυμαίνονται στα 90€ για το δίκλινο δωμάτιο με «βασιλικό» πρωινό σε μπουφέ-υπερπαραγωγή.

Πού θα φάτε 
– Ολόφρεσκη ποταμίσια πέστροφα (μαρινάτη ή στη σχάρα) με τραγανές, κομμένες στο χέρι τηγανιτές πατάτες αλλά και τοπική παραδοσιακή κουζίνα και λαχταριστά ψητά στη σχάρα, στην Παλιά Αγορά, στην πλατεία του Καστορίου. Οι τιμές κυμαίνονται στα 15-20€ το άτομο, μαζί με πολύ καλό βιολογικό κρασί.
– Υπέροχη δημιουργική κουζίνα, βασισμένη σε ντόπια, εποχικά υλικά στα Χρώματα, στο χωριό Πικουλιάνικα –λίγα λεπτά οδήγησης από την καστροπολιτεία του Ταΰγετου. Πιάστε τραπεζάκι στην αυλή, για να αγναντεύετε από ψηλά την καταπράσινη κοιλάδα του Ευρώτα, και δοκιμάστε οπωσδήποτε το μοσχαράκι μαγειρεμένο με πράσα και ρόδι και την σαλάτα με σπανάκι, ξινομυζήθρα, κουκουνάρι και βινεγκρέ λιαστής ντομάτας. Για τους πιο «παραδοσιακούς», ωραιότατα είναι και τα ψητά στη σχάρα. Οι τιμές κυμαίνονται στα 20€ το άτομο, μαζί με φανταστικό κρασί βιολογικής καλλιέργειας (δοκιμάστε το ροζέ, θα μας θυμηθείτε).

– Θρυλική σχάρα, για την οποία ξεστρατίζουν από την «μυστριώτικη στράτα» ντόπιοι και επισκέπτες, στην ταβέρνα Ελατόβρυση, στο Νεοχώρι. Θα βγείτε λίγο από την διαδρομή που περιγράψαμε παραπάνω, αλλά τα ψητά του κυρ-Κώστα θα σας αποζημιώσουν με το παραπάνω για την έξτρα οδήγηση. Τιμές λογικότατες, στα 15€ το άτομο, μαζί με το κρασί.