Παράξενες εκδρομές σε τοποθεσίες λόγω γεωλογικών φαινομένων αλλά και μνημεία με παράξενες δοξασίες να τα συνοδεύουν υπάρχουν πολλά διάσπαρτα στην Ελλάδα. Εμείς βρήκαμε έξι σε κοντινή από την πόλη απόσταση που σίγουρα θα σας κινήσουν την περιέργεια να τα επισκεφτείτε.
- Τα «μπουχάρια» και τα «νοχτάρια» στον Μικρόβαλτο της ΚοζάνηςΣτην Ελλάδα δυστυχώς η ανάδειξη και η προστασία αξιθαύμαστων τόπων διανύει ακομη τη νηπιακή ηλικία. Γιατί πώς αλλιώς εξηγείται ότι σχεδόν κανείς δεν γνωρίζει γι΄αυτούς τους απίστευτους γεωλογικούς σχηματισμούς στο Νομό Κοζάνης. Στην περιοχή “Μπουχάρια” 3 χιλιόμετρα ανατολικά του χωριού Μικροβάλτου, Δήμου Καμβουνίων του νομού Κοζάνης, στο 3οχλμ του δρόμου προς το Λιβαδερό. 40 χιλιόμετρα νότια της Κοζάνης, εντοπίζονται ιδιαίτερες γεωμορφές που στην τοπική διάλεκτο ονομάζονται “Μπουχάρια” και προήλθαν από τη διάβρωση του εδάφους σε διάστημα χιλιάδων χρόνων. Έχουν το σχήμα χωμάτινης κολόνας και αποτελούνται από άμμους, κροκάλες, μάργες και αργίλους, με πιθανή “συγκολλητική” ύλη οξείδια του σιδήρου και διοξείδιο του πυριτίου. Την κορυφή των κολόνων αυτών καλύπτει μια σχιστολιθική πλάκα. Είναι περίπου 20 και το ύψος τους κυμαίνεται από 2 μέχρι 6 μέτρα. Το όνομα της τοποθεσίας «Μπουχάρια» προέρχεται από το σχήμα των σχηματισμών που θυμίζουν καμινάδες, καθότι «μπουχάρι» στην τοπική διάλεκτο λένε την καμινάδα.
Παράλληλα αναπτύσσονται και κωνικοί εντυπωσιακοί σχηματισμοί, τα «νοχτάρια».Ίδιας προέλευσης και σύστασης με τα «μπουχάρια», χωρίς όμως το σχιστολιθικό «καπέλο». Επεκτείνονται σε μήκος δύο χιλιομέτρων στο ρέμα της Ποταμιάς, στα όρια του π. Δήμου Καμβουνίων με την κοινότητα Λιβαδερού. Μια σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη είναι και ο «Κόκκινος Νόχτος» (σημαίνει «κόκκινη απότομη όχθη ή κοψιά») που είναι ορατός σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια από το χωριό Ελάτη, στα όρια των νομών Κοζάνης-Λάρισας και βρίσκεται κοντά στην Ελάτη, σε απόσταση 7 χλμ. από το γεωπάρκο. Αν και είναι ορατός από το χωριό Ελάτη, η πρόσβαση είναι αδύνατη. Το Πανεπιστήμιο της Αθήνας (τμήμα Γεωλογίας, καθ. κ. Α. Κελεπερτζής) αναφέρει για την περιοχή: «οι γεωμορφές αυτές απαντούν μόνο στη συγκεκριμένη θέση σε ολόκληρη την Ελλάδα δημιουργήθηκαν από διάβρωση σε διάστημα πολλών χιλιάδων ετών. Η καταγραφή, η προστασία και η ανάδειξη των γεωμορφών Μικροβάλτου Κοζάνης, η δημιουργία γεωπάρκου καθώς και η δημιουργία ενός αναλυτικού ηλεκτρονικού οδηγού θα αποτελέσει χωρίς αμφιβολία μια πολιτιστική προσφορά. Η ανάδειξη των γεωμορφών θα συμβάλει στην καθιέρωση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο γεωτουρισμός…». Φωνή βοώντος εν τη ερήμω η φωνή των Γεωλόγων. Οι εγκαταστάσεις του πάρκου που ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 2008 περιλάμβαναν μερικές βασικές υποδομές που σιγά σιγά φθείρονται χωρίς να τις συντηρεί κανείς. Δεν υπάρχει προσανατολισμός και φορέας διαχείρισης του έργου και μοιραία απαξιώνεται. Τα έργα που πραγματοποιήθηκαν περιλάμβαναν τη διαμόρφωση αιωρούμενων διαδρομών περιπάτου, την κατασκευή χώρων ανάπαυσης και ενημέρωσης των επισκεπτών (ξύλινα κιόσκια και παγκάκια), την κατασκευή περίφραξης και την τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων, την τοποθέτηση φυλάκιου στην είσοδο του πάρκου, με χώρο υποδοχής και εξυπηρέτησης του κοινού, τουαλέτες κοινού, αποθήκη και κοιτώνα για τους φύλακες του πάρκου, καθώς και ξύλινο παρατηρητήριο στη βόρεια πλευρά του πάρκου.
2. Οι σταυροί των Βογομίλων στη Χαλκηδόνα
Σε περίπου 30 χλμ απόσταση από την Θεσσαλονίκη υπάρχει ένα πολύ καλά κρυμμένο μυστικό που παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες για την καταστροφή του και παρά την αδιαφορία των τοπικών αρχών για την ανάδειξή του επέζησε και είναι εδώ για να μας θυμίζει κάτι από την ιστορία μας.
Περίπου 500 μέτρα πριν μπεις στην Χαλκηδόνα και με κατεύθυνση προς τα δεξιά ο πρώτος δρόμος που συναντάμε πάει προς την Ελεούσα, ο αμέσως επόμενος στα δεξιά έχει κάποια μαγαζιά με γεωργικά εργαλεία και καταλήγει σε χωράφια. Εκεί πάνω στο δρόμο βρίσκεται μια μικρή πέτρινη εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Παύλου. Δίπλα της υπάρχει ένας μιναρές, απομεινάρι που μαρτυρά το πέρασμα των Οθωμανών από την περιοχή και στον περίβολο της εκκλησίας, ένα νεκροταφείο μοναδικό στην Ελλάδα. Οι κέλτικοι πέτρινοι σταυροί που σηματοδοτούν τους τάφους είναι διάσπαρτοι στο χώρο, κάποιοι από αυτούς μισοθαμμένοι στο έδαφος και κάποιοι κατεστραμμένοι.
Το νεκροταφείο αυτό ανήκει στους Βογόμιλους. Μία αίρεση που ήκμασε στο Βυζάντιο από τον 9ο μέχρι τον 12ο αιώνα. Κεντρικό στοιχείο της διδασκαλίας των Βογόμιλων αποτελούσε η πεποίθηση ότι ο ορατός, υλικός κόσμος κυβερνάται από τον Σατανά. Απέρριπταν την ιεραρχία της διοικούσας Εκκλησίας και θεωρούσαν εσφαλμένα τα δόγματα που αφορούσαν μεταξύ άλλων στην απόδοση τιμής στις ιερές εικόνες, στο σταυρό και τα ιερά λείψανα —τα οποία θεωρούσαν ειδωλολατρία— και στους αγίους και δεν αποδέχονταν τα εκκλησιαστικά μυστήρια, τον νηπιοβαπτισμό, τη Θεία Ευχαριστία και τα δόγματα περί Αειπάρθενου και Θεοτόκου, της μητέρας του Ιησού Χριστού. Θεωρούσαν τους ναούς της επίσημης Εκκλησίας ως κατοικίες δαιμόνων. Καταδίκαζαν δραστηριότητες που έφερναν τον άνθρωπο κοντά στην ύλη, όπως η κρεατοφαγία και η οινοποσία και τηρούσαν αυστηρές νηστείες. Στη διάρκεια των αιώνων υπέστησαν διωγμούς και διώξεις από τα κράτη που εκείνη την περίοδο ταυτιζόταν με τις απόψεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μετά τον 15ο αιώνα και την εμφάνιση των Οθωμανών, οι Βογόμιλοι σιγά σιγά οδηγήθηκαν στην αφάνεια.
Σημαντικές φθορές υπέστησαν αργότερα από τυμβωρύχους και επιτήδειους που στην προσπάθεια τους να βρουν κρυμμένους θησαυρούς κατέστρεψαν αρκετούς από τους σταυρούς. Ευτυχώς το υπουργείο Πολιτισμού, επί Μελίνας Μερκούρη, κήρυξε διατηρητέο το νεκροταφείο της Χαλκηδόνας για να αφεθεί όμως έκτοτε στην τύχη του.
3. Το κρυφό σπήλαιο της «Σχολής του Αριστοτέλη» στον Κοπανό της Νάουσας
Περίπου 30 χλμ απ΄τη Βεργίνα και πολύ κοντά στη Ναόυσα, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια άλλη μακεδονική πόλη, την αρχαία Μίεζα. Στην θέση Ισβόρια, ξεδιπλώνεται ο αρχαιολογικός χώρος της Μίεζας με το αρχαίο θέατρο και τη Σχολή του Αριστοτέλους (προσβάσιμα απ’ το χωριό Κοπανός), όπου ο κορυφαίος Ελληνας φιλόσοφος (στα μέσα του 4ου π.Χ. αι.) δίδαξε τον νεαρό Αλέξανδρο πλάι σε έναν εκλεκτό κύκλο μαθητών. Το Νυμφαίο της Μίεζας αφορά σε μια στεγασμένη στοά ανάμεσα σε δύο φυσικά σπήλαια, λαξευμένη στα βράχια, όπου «ο μεγαλύτερος των μεγάλων» μυήθηκε στη φιλοσοφία, την ποίηση, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες. Εκεί, που αρχικά λατρεύονταν οι Νύμφες, ιδρύθηκε η Σχολή του Αριστοτέλη. Ελάχιστα χιλιόμετρα βορειότερα εντοπίζονται διάσπαρτοι οι 4 μακεδονικοί τάφοι των Λευκαδίων.
4. Στα έγκατα της Αγια Μαρίνας στη Ρεντίνα
Πάνω στον παλιό δρόμο προς Ασπροβάλτα αακριβώς πάνω στη διασταύρωση προς Ρεντίνα και λίγο πριν τη διασταύρωση προς Σταυρό υπάρχει μια πανέμορφη πέτρινη εκκλησία. Κτίστηκε το 1869 από Ηπειρώτες μαστόρους και αποτελεί μόνοκλιτη βυζαντινή με τρούλο από σχιστόλιθους. Ο ναός χτίσθηκε στα ερείπια παλιότερου κτίσματος που πιθανότατα άνηκε στην αρχαία Αρέθουσα. Δεν είναι τυχαίο οτι στο κέντρο του δαπέδου υπάρχει σε σχήμα ήλιου ένα σχέδιο που από κάποιους θεωρείται είσοδος προς μία κατακόμβη ή μίας υπόγειας σήρραγας.
Δεν αποκλείεται κατά μια εικασία κάτω από το αρχαιότερο κτίσμα πάνω στο οποίο βρίσκεται ο ναός να βρίσκεται ο τάφος του τραγικόυ ποιητή Ευριπίδη, ο οποίος ακόμη δεν έχει ανακαλυφθεί. Ο Ευριπίδης στο τέλος της ζωής του βρέθηκε στην Πέλλα και θάφτηκε στη Μακεδονία (Βίος 36, Παυσανίας 1, 2, 2), στην κοιλάδα της Αρέθουσας (Πλούταρχου, Λυκούργος 31), κοντά στην Αμφίπολη. Το άγαλμα ενός ελαφιού, που βρίσκεται στον περίβολο, έρχεται να δικαιολογήσει την παράδοση που λέει ότι ανήμερα της γιορτής της Αγίας κατέβαινε ένα ελάφι και έκανε το γύρο της εκκλησίας τρεις φορές. Πλησίον της υπάρχει και η ανασκαφή του κάστρου της Ρεντίνας.
5. Το μαγνητικό πεδίο στον Όλυμπο
Στην επαρχιακή οδό από Λεπτοκαρυά προς Καρυά Ολύμπου, καθώς ξεκινάς την ανοδική πορεία και μόλις περάσεις τα αρχαία Λείβιθρα. Κατά την παράδοση, είναι η πατρίδα του Ορφέα και ο τόπος όπου λατρεύονταν οι Λειβηθρίδες Mούσες και πραγματοποιούνταν μυστηριακές τελετές. Στον Πλούταρχο αναφέρεται ότι στην πόλη υπήρχε ξύλινο άγαλμα του Ορφέα από κυπαρίσσι. Μετά από μια ανηφορική στροφή και για μια απόσταση 70-80 μέτρων , η περιοχή έγινε διάσημη για ένα απίθανο φαινόμενο που καταργεί τους νόμους της βαρύτητας και εικάζεται ότι οφείλεται σε ισχυρο μαγνητικό πεδίο. Έτσι αν σταματήσεις εκεί το αυτοκίνητό σου μένει ακίνητο ακόμη και με νεκρά ενώ θα έπρεπε να το πάρει η κατηφόρα, ενώ αν ρίξεις νερό η ροή του φαίνεται να ακολουθεί την ανοδική πορεία αντί να κυλίσει προς τα κάτω. Δηλ. φαντάσου ότι τα αυτοκίνητα κινούνται μόνα τους στην ανηφόρα όταν ανεβαίνουν και αντίθετα κινούνται με την όπισθεν ενώ κατεβαίνουν. Μάλιστα οι ντόπιοι κάτοικοι έχουν σημειώσει στην άσφαλτο του δρόμου ακριβώς τα σημεία έναρξης και λήξης του παράξενου αυτού φαινομένου. ‘Eνας ξύλινος σταυρός έχει τοποθετηθεί εκεί από τους πιο δεισιδαίμονες.
6. Οι νυμφόπετρες στη Βόλβη
Η Νυμφόπετρα έγινε γνωστή τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό από τις γνωστές για τον μύθο τους Νυμφοπετρες. Ή μήπως σε σας δεν είναι γνωστές;
Επί της Εγνατίας οδού με κατεύθυνση την Καβάλα πηγαίνεις εκεί μέσω των δυο κόμβων της Νυμφόπετρας και του Προφήτη. Έξω από το χωριό Νυμφόπετρα, στο δρόμο για Προφήτη, βρίσκονται ένας ιδιόμορφος γεωλογικός σχηματισμός, που έχει ανακηρυχθεί μνημείο της φύσης. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή σειρά από όρθιους ασβεστολιθικούς βράχους, για την προέλευση των οποίων υπάρχει πλούσια λαογραφική παράδοση.
Κατά μια εκδοχή οι Νυμφόπετρες είναι μια ομάδα από κυνηγούς οι οποίοι ενώ αναζητούσαν θηράματα σε μια κυνηγητική εξόρμηση. Eκεί συνάντησαν τυχαία μια παρέα από νύμφες του δάσους οι οποίες λούζονταν στα κρυστάλλινα νερά μιας πηγής. Οι άνδρες έμειναν εκστατικοί παρακολουθώντας το θέαμα. Η θέα Άρτεμις που τους αντιλήφθηκε εξοργίστηκε τόσο με την ασέβειά τους ώστε τους πέτρωσε στο σημείο που στέκονταν. Σύμφωνα πάλι με άλλη εκδοχή τοπικής λαογραφικής παράδοσης οι βράχοι προήλθαν από μια γαμήλια πομπή συνοδείας των μελλονύμφων προς την εκκλησία. Η νύφη, γεμάτη πλεονεξία, πήρε όλα τα πράγματα από το σπίτι της μάνας της και το απογύμνωσε εντελώς. Στο δρόμο θυμήθηκε ότι ξέχασε το αδράχτι με το σφοντύλι και έστειλε ανθρώπους να τα πάρουν. Η οργή της μάνας μετατράπηκε σε κατάρα και η νύφη με τη συνοδεία της έγιναν πέτρες.
Η επιστημονική εκδοχή λέει ότι η περιοχή ήταν και περισσότερο γεωλογικά ενεργή. Με έντονη παρουσία αναβλυζόντων θερμοπιδάκων με θερμικό ρευστό που είχε μεγάλες συγκεντρώσεις διαλυμένων πετρωμάτων. Η συνεχής εναπόθεση των αλάτων στα σημεία ανάβλυσης που ίσως ήταν κάτω από την επιφάνεια της τεράστιας λίμνης και οι διεργασίες διαγένεσης που ακολούθησαν σχηματοποίησαν αυτή την κάθετη σε μορφή καμινάδας ανάπτυξη του τραβερτίνη*. Και όταν αυτοί οι σχηματισμοί βρέθηκαν στην επιφάνεια του εδάφους διαμόρφωσαν την ιδιαίτερη μορφή τους στη θέση Νυμφόπετρες.
*Ο τραβερτίνης είναι ένα κλαστικό ιζηματογενές πέτρωμα ανθρακικό, με ανοιχτό καστανοκίτρινο και άλλες φορές γκρίζο χρώμα. Εχει χαρακτηριστική πορώδη υφή. Το ανθρακικό ασβέστιο αποτίθεται γύρω από φυτικά μέρη, τα οποία στη συνέχεια μετά την αποσύνθεσή τους απομακρύνονται και αφήνουν πόρους στο πέτρωμα.