Είναι ο τόπος καταγωγής του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη και του πρωθυπουργού Ιωάννη Κωλέττη. Ήταν από τα πρώτα χωριά της Ηπείρου που πήραν μέρος στην ελληνική επανάσταση.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.150 μέτρων, πάνω από τη χαράδρα του ποταμού Χρούσια, όπου έζησαν οι αρχαίοι Σελλοί. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε απότομη πλαγιά, απέναντι από τα Τζουμέρκα. Το αποκαλούν «στολίδι της Ηπείρου», καθώς πρόκειται για πανέμορφο χωριό εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον. Το Συρράκο χτίστηκε τον 15ο αιώνα μ.Χ. από βλάχους βοσκούς, που ακολούθησαν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ηπείρου….
Στην είσοδο του χωριού υπάρχει πέτρινη πύλη, η οποία οδηγεί στην κεντρική πλατεία, όπου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Λιθόκτιστα σοκάκια, πέτρινες βρύσες και εντυπωσιακά αρχοντόσπιτα συνθέτουν την εικόνα του Συρράκου.
Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το σπίτι όπου έζησε μέχρι την ηλικία των 12 ετών ο Κώστας Κρυστάλλης – σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο. Τα αυτοκίνητα απαγορεύονται. Οι επισκέπτες εισέρχονται πεζοί από την είσοδο του χωριού.
Food & travel: Μη φύγεις από τα Ιωάννινα αν δεν κάνεις μια στάση σε αυτό το εστιατόριο!
Το Συρράκο ήταν η πρωτεύουσα της αυτοδιοίκητης ομοσπονδίας του Μαλακασίου. Φωτογραφία: Βέτα Μεγάλου.
Οι πρώτοι κάτοικοι ασχολήθηκαν με την βοσκή κοπαδιών και την αργυροχρυσοχοΐα. Ωστόσο, τα άγονα εδάφη του τόπου τους οδήγησαν στην αναζήτηση νέων δουλειών και εξελίχθηκαν σε δαιμόνιους εμπόρους.
Τους περασμένους αιώνες παρήγαγαν μάλλινα υφάσματα και κτηνοτροφικά προϊόντα, τα οποία εμπορεύονταν σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Μάλιστα, τις μάλλινες κάπες που έφτιαχναν στο Συρράκο, τις χρησιμοποιούσαν οι στρατιώτες του Ναπολέοντα.
Το μεγαλύτερο κτίσμα του χωριού έχει τρεις ορόφους και χτίστηκε πριν από έναν αιώνα. Λειτουργούσε ως σχολείο και σήμερα έχει μετατραπεί σε ξενώνα. Αρχές του 19ου αιώνα, το χωριό αναπτύχθηκε οικονομικά και αποτέλεσε σημαντικό πολιτιστικό κέντρο της Ηπείρου. Το 1815 οι περιηγητές Leake και Pouqueville αναφερόμενοι στο Συρράκο έγραφαν: «Εμπορικήν κίνησιν, αμιλλωμένην προς τας καλυτέρας ευρωπαϊκάς πόλεις». Είναι χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.150 μέτρων.
Ο Κώστας Κρυστάλλης έγραφε για το χωριό του: «Προ της Ελληνικής Επαναστάσεως, οι Καλαρρύται είχον πλέον των 5000 κατοίκων και 3500 το Συρράκον. Ησχολούντο δε ιδίως τότε αμφοτέρων τούτων των κωμοπόλεων οι κάτοικοι εις το εμπόριον, ξενιτευόμενοι εις την αλλοδαπήν και αποκτώντες υπέροχα πλούτη…»
Με το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης το Συρράκο και οι γειτονικοί Καλαρρύτες συμμετείχαν στην επανάσταση με την υποκίνηση του Ιωάννη Κωλλέτη. Ωστόσο, η εξέγερση κατεστάλη από τους Τούρκους και το χωριό κάηκε ολοσχερώς. Οι κάτοικοι το έχτισαν ξανά και σε γρήγορο διάστημα απέκτησαν πάλι εμπορική δύναμη.
Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 ερήμωσε και παρήκμασε, καθώς η πρόσβαση ήταν εξαιρετικά δύσκολη λόγω της έλλειψης οδικού δικτύου. Σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 50 αλλά το χωριό ζωντανεύει από τους τουρίστες που δεν παραλείπουν να το επισκεφτούν για να θαυμάσουν το πανέμορφο τοπίο και να μάθουν την πλούσια ιστορία του τόπου….
πηγή:mixanitouxronou.gr