Το ότι κάθε επιστήμη έχει τη δική της ορολογία είναι κοινός τόπος. Αυτό συμβαίνει, πολύ απλά, γιατί η κάθε επιστήμη εξετάζει τα θέματα ή τα φαινόμενα που την αφορούν διεξοδικά και μέχρι την τελευταία τους λεπτομέρεια.
Αυτό, όμως, που δεν είναι τόσο γνωστό, είναι το ότι το ίδιο συμβαίνει και με τις γλώσσες: Κάθε γλώσσα, ανάλογα με το πού ζουν οι ομιλητές της και με τι πράγματα ή φαινόμενα αυτοί έρχονται σε επαφή, δημιουργεί ή δεν δημιουργεί λέξεις. Η ελληνική γλώσσα δεν έχει λέξη για το πιράνχα, γιατί απλούστατα δεν υπάρχουν πιράνχας στα ελληνικά ύδατα. Όταν μάθαμε ότι υπάρχει κι αυτό το ζωντανό, δανειστήκαμε το όνομα που του έδωσαν οι άνθρωποι που ζουν εκεί όπου ζει.
Πέραν αυτού, κάθε γλώσσα εμπλουτίζει με διαφορετικό ζήλο διάφορα θεματικά πεδία, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες των ομιλητών της. Σ’ εμάς αρκεί μια λέξη για την ‘καμήλα’, όχι όμως στον Άραβα, γιατί γι’ αυτόν η καμήλα είναι εξόχως σημαντική ενώ για ‘μας είναι μόνο ντεκόρ της χριστουγενιάτικης φάτνης.
Έσκασε τώρα! Η Ryanair προσφέρει 250.000 θέσεις από 9,99€!Ισχύει ως 12/11
Κάπου εδώ έρχεται και το περιβόητο θέμα ΠΟΣΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΕΣΚΙΜΩΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΧΙΟΝΙ.
Υπήρξε μια αρχική παρεξήγηση: Κάποιοι είπαν ότι οι λαοί αυτοί έχουν εκατοντάδες λέξεις που σημαίνουν ‘χιόνι’.
Αυτό έγινε γιατί δεν έλαβαν υπόψη τους ότι οι γλώσσες της οικογένειας Eskimo-Aleut είναι γλώσσες πολυσυνθετικές και σχηματίζουν λέξεις-προτάσεις.
Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που δεν είναι εξοικειωμένος μ’ αυτές τις γλώσσες, μπορεί να θεωρήσει λέξη και μια λέξη-πρόταση του τύπου “Αν-χιονίσει-αύριο-θα-έρθω-χωρίς-τα-παιδιά’.Αυτό, φυσικά, επισημάνθηκε αρκούντως κι έτσι καταλήξαμε σε κάποιες δεκάδες λέξεις που σχετίζονται με το χιόνι, για γλώσσες όπως η Yup’ik, η Inuit και η Sami, όλες γλώσσες λαών που ζουν σε πολύ κρύες περιοχές.
Κάποιοι, όμως, το τράβηξαν πιο πέρα και είπαν, ΟΧΙ!, οι ‘ρίζες’ που σχετίζονται με το χιόνι δεν είναι πολλές ούτε σ’ αυτές τις γλώσσες, άρα ούτε οι λέξεις τους σχετικά με το χιόνι είναι πολλές.
Ένας αλπικός παράδεισος μόλις μιάμιση ώρα από την Αθήνα!
Τι μας είπαν δηλαδή; Ότι, π.χ. η λέξη ‘νερόχιονο’ ή ‘χιονόνερο’ δεν συνιστά ξεχωριστή λέξη επειδή χρησιμοποιεί τη ρίζα ‘χιον-‘. Πράγμα που είναι, κατά τη γνώμη μου, τελείως λάθος: Η λέξη αυτή έχει πολύ συγκεκριμένη έννοια, σαφώς διακριτή από τη λέξη ‘χιόνι’. Το ίδιο θα μπορούσα να πω και για τη λέξη ‘κοκορόχιονο’ που χρησιμοποιούμε εμείς οι Γιαννιώτες: είναι μια διακριτή λέξη γιατί περιγράφει έναν πολύ συγκεκριμένο τύπο χιονιού και το γεγονός ότι υπάρχει δείχνει ότι, τουλάχιστον τον καιρό που δημιουργήθηκε, ήταν σημαντικό για τους ομιλητές της γιαννιώτικης ντοπιολαλιάς να διακρίνουν αυτόν τον τύπο χιονιού από το συνηθισμένο χιόνι.
Yuki, yuhi (χιόνι, ηλιοβασίλεμα) – Kiyoshi Saito
Και, για όποιον δεν πείσθηκε ακόμη ότι οι γλώσσες έχουν ‘προτιμήσεις’ κι ότι δε ρίχνουν το ίδιο βάρος σε όλα τα νοηματικά πεδία, ας πάρουμε τον αγαπημένο ημιπολύτιμο λίθο των Κινέζων, το jade. Υπάρχει ο γενικός όρος玉(yù), ο οποίος αναφέρεται στα ορυκτά νεφρίτη, ιαδεΐτη και ίασπη. Ας δούμε, λοιπόν, πόσους διαφορετικούς χαρακτήρες έχουν φτιάξει τα κινέζικα σε άμεση ή έμμεση σχέση με το jade:
璨 (càn), 璀 (cuǐ), 瑾 (jĭn), 琮 (cóng), 璜 (huáng), 璧 (bì), 琥 (hŭ),珀(pò), 琬 (wăn) 璐 (lù), 瑁 (mào), 珍 (zhēn) 玫(méi), 瑰 (guī), 瑶 (yáo), 珊 (shān), 瑚 (hú), 琅 (láng), 琛 (chēn), 顼 (xū), 珂 (kē), 璞 (pú), 琳 (lín), 玲 (líng), 瑕 (xiá), 琀 (hán)
Κι εδώ, βέβαια, φαίνεται καθαρά ότι δε μιλάμε για την ίδια ρίζα, εφόσον οι χαρακτήρες αυτοί, φωνητικά, δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους.
πηγή:antikleidi.com
Aκολουθήστε μας στo Google News
