Πάσχα στην Κύθνο: Η «Κούνια της Λαμπρής», οι ωραίες γεύσεις και άλλα ξεχωριστά έθιμα

Το Πάσχα στα ελληνικά νησιά αποτελεί μία κατανυκτική εμπειρία που ξεχωρίζει, καθώς οι ντόπιοι και οι επισκέπτες έχουν τη χαρά να συμμετέχουν σε έθιμα και παραδόσεις του κάθε τόπου. Το κλίμα είναι συναισθηματικά φορτισμένο, η επαφή με τη φύση εμπεδώνει το νόημα της Ανάστασης και τα ξεχωριστά έθιμα συμβάλλουν στην κατανόηση της σημασίας της παράδοσης στην απόδοση του θρησκευτικού αισθήματος.

Τα ιδιαίτερα έθιμα της Κύθνου

Η Κύθνος είναι ένας προορισμός που οφείλετε να επισκεφτείτε όχι μόνο γιατί είναι μία «ανάσα» από την Αθήνα, αλλά έχει ιδιαίτερα πασχαλινά έθιμα.

- Advertisement -

Χωρίς καμία αμφιβολία, το πιο σημαντικό θρησκευτικό προσκύνημα της Κύθνου αλλά και ένα από τα πιο χαρακτηριστικά όλων των Κυκλάδων είναι η Παναγία η «Κανάλα». Βρίσκεται 16 χιλιόμετρα μακριά από τη Χώρα στο νότιο τμήμα του νησιού, και έχει δώσει και το όνομά της σε ολόκληρη την περιοχή με την θαυμάσια παραλία. Σύμφωνα με τον θρύλο, οι ψαράδες που έψαχναν για ψάρια σε έναν όρμο κοντά στην Κανάλα εντόπισαν μία εικόνα της Παναγίας την οποία και μετέφεραν στο χωριό Δρυοπίδα.

Όμως, η Παναγία εμφανίστηκε και ζήτησε να χτίσουν το ναό στο μέρος που βρίσκεται σήμερα. Η εικόνα της Παναγίας από το 1575 είναι έργο του αγιογράφου Εμμανουήλ Σκορδίλη του Κρητός και έχει μεγάλες διαστάσεις. Παράλληλα, ταξιδέψτε στο Λεωνίδιο για να ζήσετε το εντυπωσιακό έθιμο με τα ιπτάμενα αερόστατα

Τα έθιμα της Κύθνου

Οι προετοιμασίες για το Πάσχα ξεκινούν τη Μεγάλη Πέμπτη με τη βαφή των αβγών και το ψήσιμο των Λαμπριάτικων κουλουριών, αλλά και το άσπρισμα σε όλα τα σοκάκια του χωριού. Ακολουθεί η περιφορά του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή μέσα σε κλίμα κατάνυξης. Το Μεγάλο Σάββατο ετοιμάζουν και ψήνουν τις πίτες που γίνονται μόνο στην Κύθνο.

Οι νοικοκυρές ανοίγουν φύλλο με τον «πλάστη». Μέσα σε λεκάνη ζυμώνουν το ανάλατο φρέσκο Θερμιώτικο «ξυνό» (μυζήθρα ) τυρί, με φρέσκα αυγά μπόλικο άνηθο και φρέσκο κρεμμυδάκι. Οι πίτες γίνονται σε δυο γεύσεις, γλυκιές ή αλμυρές και ανάλογα με την γεύση τους δίνουν και το σχήμα.

Το βράδυ του Μ. Σαββάτου επικρατεί το έθιμο του “συχώριου”, δηλαδή όλοι όσοι έχουν πεθαμένους συγγενείς φέρνουν στην εκκλησία αβγά, ψητά, κρασί και ψωμί, τα οποία έχει “διαβάσει” ο παπάς, τα προσφέρουν στους επισκέπτες και στους κατοίκους του νησιού.

Το βράδυ της Ανάστασης όλη η οικογένεια μαζεμένη στο τραπέζι θα φάει τη σούπα που έχει γίνει με το αρνάκι ή το κατσικάκι. Το παραδοσιακό φαγητό ανήμερα το Πάσχα είναι το αρνί στο φούρνο λεμονάτο με πατάτες. Στην Κύθνο δεν έφτιαχναν μαγειρίτσα ούτε έψηναν αρνί, όπως γίνεται στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια όμως, επικρατεί το ψήσιμο αρνιού.

Η Κούνια της Λαμπρής

Κάθε χρόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα στην Κύθνο ασπρίζονται τα σοκάκια και στους δρόμους μυρίζει το ψήσιμο των Λαμπριάτικων κουλουριών. Χαρακτηριστικές είναι και οι Θερμιώτικες πίτες το Μεγάλο Σάββατο αλλά το πιο γνωστό έθιμο είναι η Κούνια της Λαμπρής που στήνεται τη Δευτέρα του Πάσχα. Μια μεγάλη ξύλινη κούνια στήνεται και στολίζεται στην κεντρική πλατεία της Χώρας και κάθονται και λικνίζονται νέοι και νέες φορώντας παραδοσιακές στολές. Λένε πως όποιο ζευγάρι ανεβεί στην κούνια δεσμεύεται ενώπιον Θεού για τον γάμο του και τη δέσμευση ακολουθούν κεράσματα και παραδοσιακοί χοροί.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Χώρας Κύθνου “Άγιος Ιγνάτιος” απο το 2017 διοργανώνει ένα τετραήμερο Φεστιβάλ αφιερωμένο στην “Κούνια της Λαμπρής”, που είναι έθιμο του Πάσχα. Το Φεστιβάλ διεξάγεται στη Χώρα της Κύθνου και κάθε χρόνο έχει και διαφορετική θεματολογία εθίμων. Η ημερομηνία για φέτος είναι 8-10 Μαΐου 2024 με θεματική ενότητα “Έθιμα του Πάσχα και της Πρωτομαγιάς”. Ο σκοπός του Φεστιβάλ είναι να αναδείξει την Κύθνο και τον πολιτιστικό της πλούτο, τα ήθη και τα έθιμά της. Κάθε χρόνο οι καλεσμένοι σύλλογοι και φορείς από όλη την Ελλάδα έρχονται για να εμπλουτίσουν το τετραήμερο και με τις δικές τους παραδόσεις,τα τραγούδια και τους χορους. Το Φεστιβάλ έχει διαδραστικό χαρακτήρα αφού οι παρεβρισκόμενοι συμμετέχουν στα δρώμενα παρουσιάζοντας τα έθιμα της περιοχής τους και παρακολουθώντας τα δικά μας.

Οι παρουσιάσεις ξεκινούν την Τετάρτη 8 Μαίου με τον Ομιλο Λαϊκής Παράδοσης Μεγάρων ” Αλκάθους και Καρία” καθώς και τη Χορευτική ομάδα Έρευνα Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Δήμου Σαλαμίνας όπου θα παρουσιάσουν παραδοσιακούς χορούς και Έθιμα από τα Μέγαρα και τη Σαλαμίνα. Την σκυτάλη θα πάρει ο Σύλλογος Πραστού, Αγίου Παντελεήμονα και Τσακωνίας “Πραστος α χώρα νάμου”, όπου θα παρουσιάσει το έθιμο του Άη -Γιώργη και τα αερόστατα του Πάσχα. Ακολουθεί το Λύκειο των Ελληνίδων με το Παράρτημα Χαλκίδας, παρουσιάζοντας χορούς και τραγούδια από τη Κέρκυρα. Και τέλος ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σίφνου, με έθιμα του Πάσχα και της Πρωτομαγιάς. Την Πέμπτη 9 Μαΐου ο Πολιτιστικός Σύλλογος Χώρας Κύθνου μαζί με τη χορευτική ομάδα θα αναβιώσουν την Κουνια της Λαμπρης και θα αναπαραστήσουν το έθιμο του Μάη.

Περισσότερα για τον Σύλλογο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος έχει ενεργή δράση απο το 1982 και πήρε το όνομά του από τον Άγιο Ιγνάτιο Μαριουπόλεως, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Χώρα της Κύθνου. Ο σκόπος και το έργο του είναι η διατήρηση της παράδοσης και η διάδοσή της.