Παράδοση, τοπικά προϊόντα, κουλτούρα…Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τον κρητικό…μύθο!

Ο κρητικός μύθος!
Μια πόλη σύµβολο πολιτισµού και ιστορίας δε θα µπορούσε παρά να διακρίνεται για την κουλτούρα της.  Μια κουλτούρα που εξελίχθηκε σε παράδοση και µια παράδοση που έγινε µύθος…
Απο τους Κατερίνα Ρίγκου & Γιώργο Λ. Παπαχατζή, Φωτό: Ελεάννα Κουρκουλοπούλου, Χρήστος Τριανταφύλλου

Τοπικά προϊόντα 
ΙΝΚΑ Super Markets
Επισκοπή Αγιάς, Τ. 28210 36900,www.inka-sm.gr
Με αφετηρία το έτος 1979, ο Προµηθευτικός και Καταναλωτικός Συνεταιρισµός Μελών Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) αποτελεί… θεσµό στην τοπική κοινωνία, προσφέροντας στους καταναλωτές από τη µία προϊόντα άριστης ποιότητας σε οικονοµικές τιµές και από την άλλη συµβάλλοντας ιδιαίτερα στην ανάδειξη των τοπικών αγαθών. Διαθέτει πλέον 30 καταστήµατα, πλήρως εξοπλισµένα, ενώ το δίκτυό του διευρύνεται ασταµάτητα. Ταυτόχρονα, ο εν λόγω συνεταιρισµός, πέρα από την αναπτυξιακή του δράση, έχει και σηµαντική κοινωνική-φιλανθρωπική παρουσία στο νησί.

Τεµένια

Τεµένια & 6Η πάροδος Λεωφ. Κ. Καραµανλή, Τ. 28210 83274, www.temenia.com
Τα συγκεκριµένα αναψυκτικά περιέχουν φυσικό νερό από την πηγή Τεµενίων και φτιάχνονται µε µυστική συνταγή από το 1954, τότε που ο Γεώργιος Γαροφαλάκης ξεκίνησε αυτή την επιχείρηση – στην αρχή δεν υπήρχε καν ηλεκτρικό ρεύµα! Όλο το νησί είναι περήφανο για τα εν λόγω ροφήµατα, µια και το καθάριο νερό και τα ντόπια φρέσκα φρούτα απογειώνουν το γευστικό αποτέλεσµα, ενώ ξεχωρίζει τα τελευταία χρόνια το παγωµένο τσάι τους, αλλά και το γνωστό µπυράλ, που η φήµη του έχει φτάσει και εκτός Κρήτης.

Γεράνι
Λεωφ. Σούδας 318, Τ. 28210 99951-4
Από το 1928 ο Σοφοκλής Αναγνωστάκης, ιδρυτής της εταιρείας, έφτιαχνε αναψυκτικά µε χειροκίνητα µηχανήµατα. Το 1966 δηµιουργήθηκε το πρώτο εργοστάσιο και στις µέρες µας η ΓΕΡΑΝΙ Α.Ε. είναι από τις πιο καινοτόµες στον τοµέα της. Λεµονάδα, πορτοκαλάδα, lime, γκαζόζα, σόδα, τόνικ, ice tea αλλά και µπυράλ χαρίζουν τη δροσιά τους στους καταναλωτές, εντός και εκτός της Μεγαλονήσου.

Νερό Σαµαριά
Στύλος Αποκορώνου, T. 28250 83310, www.etanap.gr
Βραβευµένο σε διεθνείς διαγωνισµούς, έχει ταυτιστεί µε το φαράγγι της Σαµαριάς έχοντας κερδίσει τους καταναλωτές από το 1978. Είναι από τα πιο ευεργετικά φυσικά νερά, µε τις πηγές του στα Λευκά Όρη, ενώ ο τρόπος που φιλτράρεται παρέχει εγγυήσεις για άριστη ποιότητα.

Αρχοντάκης
Μουσούρων 45,Παλιά Πόλη, Τ. 28210 52364, www.archontakis.com
Με αφοσίωση και αγάπη για τον καλό ελληνικό καφέ και γνώµονα την ποιότητα, ο Βασίλης και η Ειρήνη Αρχοντάκη ξεκίνησαν το 1973 µε ένα µικρό κατάστηµα στο ίδιο σηµείο µε το τωρινό για να φτάσει η εταιρεία «Αρχοντάκης» σήµερα να πρωταγωνιστεί στην παραγωγή αλλά και στη λιανική πώληση εντός και εκτός Χανίων. Από το 1988, που άνοιξε το εργοστάσιο, η εταιρεία έχει προσθέσει στην γκάµα της µια µεγάλη ποικιλία καφέδων. Στο κατάστηµα της Μουσούρων βρίσκουµε φρέσκο ελληνικό καφέ, φίλτρου και εσπρέσο, ξηρούς καρπούς, ζαχαροειδή, παραδοσιακά κρητικά προϊόντα, µπαχαρικά, τσάγια κ.ά.

 Λουγιάκης ΕΠΕ

Χανιά: Μακρύς Τοίχος 29, Νέα Κυδωνία, Τ. 28210 33992 – Υποκατάστηµα Ηρακλείου: Κάτω Καλέσσα, Γάζι, Τ. 28210 823519 & 28210 823761,
www.lougiakis.gr
Με πρότυπη ποιότητα, πίστη στην κρητική παράδοση, δικό της εργοστάσιο παραγωγής και παλιές, «µυστικές» οικογενειακές συνταγές, η φηµισµένη –και, φυσικά, εκτός συνόρων Κρήτης– αλλαντοβιοµηχανία και πλέον γενικού εµπορίου τροφίµων Λουγιάκης ΕΠΕ µε έδρα τα Χανιά, δραστηριοποιείται σε ολόκληρη την Κρήτη από το 1978 στον τοµέα της χονδρικής πώλησης και φροντίζει για την καθηµερινή διανοµή των προϊόντων της, εξασφαλίζοντας την άριστη εξυπηρέτηση. Στο τιµόνι πλέον της εταιρείας βρίσκεται η δεύτερη γενιά της οικογένειας, µε γενικό διευθυντή τον Πέτρο Λουγιάκη, ο οποίος παρέλαβε και εξελίσσει συνεχώς την επιχείρηση µε γνώµονα το σεβασµό στην ποιότητα. Το δίκτυο διανοµής εξυπηρετεί καθηµερινά όλη την Κρήτη και τη Σαντορίνη, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα πανελλαδικής αποστολής προϊόντων. Τα εξαιρετικής ποιότητας αλλαντικά, η µεγάλη ποικιλία, οι πολλοί και εκλεκτοί κωδικοί και η αυθεντικότητα κατατάσσουν την εταιρεία στην κορυφή του κλάδου. Η συνεχής, άλλωστε, αναπτυσσόµενη πορεία της και η εµπιστοσύνη των συνεργατών της το αποδεικνύει εξασφαλίζοντας την ποιότητα και τη γεύση, αλλά πρωτίστως υπογραµµίζοντας την αξία των γνήσιων ελληνικών προϊόντων της εταιρείας.

*Η Λουγιάκης ΕΠΕ έχει πιστοποιηθεί µε ISO 9001:2008 για την παραλαβή, αποθήκευση και διανοµή τροφίµων ξηρής αποθήκευσης και ψύξης.

Τυροκοµείο Μπαλαντίνος

Bαρύπετρο Κυδωνίας (εργοστάσιο), Τ. 28210 33030, 32222, 6973 612491
Σκαλίδη 25, Τ. 28210 95517 (κατάστηµα) www.balantinos.gr Τυροκοµικά “Μπαλαντίνος”
Μία µέρα στο Τυροκοµείο Μπαλαντίνος σίγουρα δεν αρκεί για να ξεδιπλώσεις την 90 χρόνων ιστορία του, αλλά µια δοκιµή από τα προϊόντα του φτάνει για να επιβεβαιώσεις σε µια στιγµή την προσήλωση στην αδιαπραγµάτευτη ποιότητα, την αξεπέραστη νοστιµιά και την καινοτοµία!

Με 90 χρόνια στο ενεργητικό του, το Τυροκοµείο Μπαλαντίνος αποτελεί συνώνυµο της γαλακτοκοµικής παράδοσης, της άριστης ποιότητας και της ασύγκριτης νοστιµιάς. Με έδρα το ιστορικό χωριό Θέρισο, η οικογένεια ξεκίνησε να εξειδικεύεται στη γαλακτοκοµική παράδοση από το 1928 µε «πρωτεργάτη» τον Στέλιο Μπαλαντίνο, ενώ το 1951 ο Βασίλης Μπαλαντίνος άνοιξε το πρώτο κατάστηµα στα Χανιά και η φήµη της πολυβραβευµένης σήµερα παραδοσιακής κρητικής γραβιέρας (προϊόν ΠΟΠ) έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Κρήτης. Σταδιακά η τυροκοµική µονάδα επεκτείνει τις δραστηριότητές της και µε έδρα πλέον το υπερσύγχρονο εργοστάσιο στο Βαρύπετρο Νέας Κυδωνίας, στα χέρια του Σπύρου Μπαλαντίνου, ακολουθεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα παραγωγής, έχοντας µάλιστα αποσπάσει πιστοποίηση ISO 22000, ενώ είναι και µια από τις ελάχιστες σε πανελλαδικό επίπεδο που διαθέτουν σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης κατά το διεθνές πρότυπο ISO 14001, συµβάλλοντας έτσι δυναµικά στην προστασία του περιβάλλοντος. Όσο για την πλούσια γκάµα προϊόντων; Την πρωτοκαθεδρία έχουν η παραδοσιακή γραβιέρα Μπαλαντίνος, το κεφαλοτύρι, το ανθότυρο και ο ξηρός ανθότυρος, το πρόβειο γιαούρτι, η στάκα, το τυροµάλαµα (τυρί µαλάκα) και το πηχτόγαλο Χανίων (ΠΟΠ), που παρασκευάζονται µε βάση το αγνό φρέσκο γάλα, προερχόµενο από αιγοπρόβατα που ζουν ελεύθερα στα οροπέδια της Κρήτης, και διατίθενται σε σούπερ µάρκετ και επιλεγµένα καταστήµατα διατροφής σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Ωράριο καταστήµατος: Δευτ. – Σάβ. 08:00-21:00 

Μπύρα Κρήτης Χάρµα
Κρητική Ζυθοποιία, Ζουνάκι Δ. πλατανια Χανίων, Τ. 28240 31002,
www.cretanbeer.gr

H πρώτη µικροζυθοποιία του νοµού Χανίων είναι γεγονός από το 2007! Και το όνοµα αυτής δεν είναι άλλο από την Κρητική Ζυθοποιία, µια καινοτόµα ζυθοποιία που φέρνει την Κρήτη στο ποτήρι µας χάρη στον εµπνευστή της Γιάννη Λιονάκη. Με έδρα το σύγχρονο εργοστάσιο στο Ζουνάκι Δ. Πλατανιά και γνώµονα το µεράκι, τη φιλοσοφία που ασπάζεται τον γερµανικό νόµο περί «αγνότητας του ζύθου» του 1516 και τις αγνές, φυσικές πρώτες ύλες, η Μπύρα Κρήτης Χάρµα κάνει αναµφισβήτητα τη διαφορά. Αποτέλεσµα; Μια φυσική, αφιλτράριστη και απαστερίωτη µπύρα που διατίθεται µόνο σε βαρέλια και σε περιορισµένη ποσότητα, σε επιλεγµένα καταστήµατα των Χανίων (και ορισµένα εκτός νησιού), έτσι ώστε τίποτα να µην επηρεάζει την εξαιρετική γευστική ποιότητά της. Και εµείς πίνουµε στην υγειά της παρέας µας… ξανθιά µπύρα τύπου lager και µαύρη τύπου German dunkel!

ΤΑΣΗ >healthy lifestyle
Μια βόλτα στα στενά της Παλιάς Πόλης αναδίδει έντονες τις ευωδιές της κρητικής παράδοσης. Παλαιότερα και νέα µαγαζιά, γεµάτα µε καλούδια από τα Χανιά αλλά και από την υπόλοιπη Κρήτη, από ελαιόλαδο µέχρι τοπικά γλυκίσµατα, τσικουδιές και καλλυντικά, µας έβαλαν στον πειρασµό να τα ανακαλύψουµε… ένα προς ένα!

Είναι γνωστό τοις πάσι ότι η παραγωγή της Κρήτης σε λογής-λογής προϊόντα είναι πραγµατικά αξιοζήλευτη! Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι η κρητική κουζίνα φηµίζεται, ήδη από την αρχαιότητα, για τον πλούτο της! Ελαιόλαδο, βότανα, χορταρικά, λαχανικά, φρούτα, µέλι, ρακή και κρασί εξαιρετικής ποιότητας. Σήµερα, η ωφελιµότητα της κρητικής διατροφής έχει µπει για τα καλά στο «µικροσκόπιο» της διεθνούς επιστηµονικής κοινότητας, µε αποτέλεσµα να έχει αναδειχθεί σε παγκόσµιο µοντέλο δίαιτας, ταυτισµένη µε τη µακροζωία. Όµως, βλέπουµε ότι οι Κρητικοί δεν επαναπαύονται απλώς σε ό,τι απλόχερα τους χάρισε η εύφορη γη και στον πλούτο της µακραίωνης παράδοσής τους, αλλά φροντίζουν να την πηγαίνουν ένα βήµα παραπέρα. Μια βόλτα στην Παλιά Πόλη των Χανίων είναι αρκετή για να πάρουµε µια γεύση από µια τεράστια ποικιλία ντόπιων προϊόντων από τα Χανιά και την υπόλοιπη Κρήτη, όπως βιολογικά εξαιρετικά παρθένά ελαιόλαδα, µέλια, αυτοφυή αρωµατικά βότανα, όπως η περίφηµη µαλοτύρα (τσάι βουνού) και ο δίκταµος (γνωστός και ως «Έρωντας»), τυροκοµικά προϊόντα, αρτοσκευάσµατα, παραδοσιακά γλυκίσµατα, κρασιά και τσικουδιές (σε διάφορες γεύσεις) µέχρι και σαπούνια, καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης, που παρασκευάζουν τοπικές εταιρείες µε βάση το κρητικό ελαιόλαδο, αιθέρια έλαια ντόπιων βοτάνων, αβοκάντο – και όχι µόνο. Η εξέλιξη έχει πάει ακόµα παραπέρα, καθώς, εκτός της ποιότητας, οι συσκευασίες και οι τρόποι προώθησης των προϊόντων έχουν δηµιουργήσει µια τάση που δεν περνάει, σε καµία περίπτωση, απαρατήρητη από τους επισκέπτες.

Creta Gallery
Χρυσάνθου Επισκόπου 43, Παλιά Πόλη, Τ. 22810 53398
Εγκαινιάστηκε στα τέλη Απριλίου αναδίνοντας έντονα τα αρώµατα της Κρήτης, αφού στον προσεγµένο χώρο του συναντάµε ανά κατηγορία µια ευρύτατη γκάµα από προϊόντα αποκλειστικά made in Creta. Τοπικά brands µε φυτικά καλλυντικά, όπως σαπούνια, σαµπουάν, κρέµες προσώπου και σώµατος, body oils, τρόφιµα, όπως βιολογικά ελαιόλαδα, χειροποίητες µαρµελάδες, ελιές, αρωµατικά βότανα και µπαχαρικά, ρακή και κρασιά, αλλά και έτοιµα σετ µε συνθέσεις προϊόντων, είναι ιδανικά για δώρα στους αγαπηµένους µας ή στον εαυτό µας

Organics Boutique

Κανεβάρο 3, Παλιά Πόλη, Τ. 28211 11478 / 3 Kanevaro Str., Old Town
Άνοιξε τον περασµένο Αύγουστο σε έναν µοντέρνο χώρο όπου το «παρών» τους στα ράφια του δίνουν ντιζαϊνάτες φιάλες και συσκευασίες µε επιλεγµένα ελαιόλαδα, οργανικά βότανα, κρασιά από την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα και µέλια – όλα βιολογικά.

Must taste!
Δεν θα φύγετε από την Κρήτη αν δεν δοκιμάσετε ή δεν πάρετε μαζί σας, τα διάσημα διεθνώς προϊόντα της!
• Ελιές και λάδι. Με παράδοση χιλιετιών, το κλίµα του νησιού ευνοεί ιδιαίτερα την καλλιέργεια του ελαιόδεντρου. Το κρητικό ελαιόλαδο θεωρείται απλώς κορυφαίο, όπως και οι ελιές διάφορων τύπων.
• Αβοκάντο. Αν και είναι εξωτικής προέλευσης, βρήκε στην Κρήτη ιδανικές… συνθήκες και πλέον είναι από τις πρώτες καλλιέργειες του νησιού, µε σοδειά εξαιρετικής ποιότητας.
• Οπωρολαχανικά. Τα καλύτερα της Ελλάδας, και όχι µόνο, αποτελούν κεντρικό στοιχείο της φηµισµένης κρητικής διατροφής. Ντοµάτες, αγγούρια, πιπεριές, κολοκυθάκια, τα ξακουστά πορτοκάλια, όλα υπερέχουν σε νοστιµιά και θρεπτικότητα.
• Κρασιά & Τσικουδιά. Το νησί είναι και σηµαντικό τόπος παραγωγής, οίνου µε εκλεκτές ετικέτες, ονοµασίας προελεύσεως, και φυσικά της πασίγνωστης ρακής!
• Άλλα γνωστά και ιδιαίτερα προϊόντα του νησιού που κερδίζουν την προτίµησή µας είναι τα παξιµάδια, το µέλι, τα χειροποίητα ζυµαρικά, τα µοναδικά βότανα και αφεψήµατα (δίκταµο, φασκόµηλο κ.λπ.), αλλά και τα σαλιγκάρια!
* Τα παραπάνω προϊόντα τα βρίσκουµε σε πολλά επιλεγµένα σηµεία στην αγορά της πόλης.

Κλασικές αξίες
Κήπος
Δηµοτικός Κήπος Χανίων, T. 28210 54520, www.kiposcafe.gr / Municipality Garden of Chania
Το 1870 ο Ρεούφ Πασάς δηµιούργησε αυτό τον υπέροχο κήπο ακολουθώντας τις πιο πρωτοποριακές κηποτεχνικές τάσεις της εποχής του. Τα γαλλικού στυλ έπιπλα και η ρετρό διακόσµησή του παραπέµπουν σε αριστοκρατικά βιεννέζικα cafés, θυµίζοντας αλλοτινές εποχές… Έζησε στιγµές αίγλης κατά το Μεσοπόλεµο και µετά τον πόλεµο, συνεχίζοντας να παρέχει σύγχρονες υπηρεσίες… Καθηµερινά 06:30-00:00.

Κουκουβάγια
Τάφοι Βενιζέλων, Τ. 28210 27449, www.koukouvaya.gr / Venizelos Graves
Με πανοραµική θέα από το λόφο του Προφήτη Ηλία, δίπλα στους Τάφους των Βενιζέλων αποτελεί µια από τις πιο γνωστές επιλογές στη πόλη και έχει κερδίσει εδώ και χρόνια το ενδιαφέρον ντόπιων και επισκεπτών κυρίως µε τα γλυκά της (εξαιρετικά δηµοφιλές το Ζουµερό). Κλασική πρόταση για ένα ποτό κατά τη δύση του ηλίου. Καθηµερινά από τις 10:00.

Τα Δύο Λουξ
Σαρπηδόνος 8, Παλιο Λιµάνι, T. 28210 52515
Καινοτόµο και εναλλακτικό café-bar που έχει στο ενεργητικό του 31 χρόνια λειτουργίας! Καθιερώθηκε δηµιουργώντας και τάση, καθώς έγινε αγαπηµένο στέκι για πολλούς, ενώ το σοκάκι εξελίχθηκε σε… πιάτσα! Από νωρίς σερβίρει καφέ, αργότερα µπύρα ή ρακή, αλλά και σπιτικά γλυκά, υπό τους ήχους κυρίως ροκ και alternative µουσικής. Καθηµερινά από τις 08:00.

Μανωλικάκης
ΒΙΟ.ΠΑ., Σούδα, Τ. 28210 23524 & 5
Η αρχή έγινε το 1886 (!) όταν ο Κωνσταντίνος Μανωλικάκης ξεκίνησε τον 1ο οίκο καφέδων στην Ελλάδα και τροφοδοτούσε µονοπωλιακά όλη την Κρήτη! Τόσα χρόνια µετά η εταιρεία όχι µόνο συνεχίζει να πρωταγωνιστεί στο χώρο αλλά εξακολουθεί να αναπτύσσεται, να πρωτοστατεί στην παραγωγή, την επεξεργασία, την τυποποίηση και τη διανοµή καφέ, µε σταθερές συνεργασίες κυρίως σε Χανιά και Ρέθυµνο. Τα είδη καφέ παραγωγής (δικές τους συνταγές) είναι ο ελληνικός, ο φίλτρου και ο εσπρέσο, ενώ υπάρχουν και µονοποικιλιακές επιλογές. Από την άλλη, οι καφέδες εισαγωγής περιλαµβάνουν τον πιστοποιηµένο ιταλικό espresso ESSE café, καθώς και την αποκλειστική αντιπροσωπεία της ιταλικής Segafredo στη Δυτική Κρήτη, ενώ διακινούν επίσης µπύρες και αλκοολούχα ποτά και διατηρούν αποκλειστικές συνεργασίες µε διάφορα οινοποιεία.

Fagotto Jazz Bar
>Since 1978
Αγγέλου 18, Παλιά Πόλη (Toπ Χανάς), T. 28210 71877, Μ. 6936 827894
Μια βραδιά στο πρώτο και µοναδικό εν ενεργεία αυθεντικό jazz classic bar της Ελλάδας, στην ιστορική τοπoθεσία του Τοπ Χανά, στην καρδιά της Παλιάς Πόλης, αποτελεί µοναδική εµπειρία! Όλα ξεκίνησαν το 1978, όταν οι πρώτες jazz µουσικές ζωντάνεψαν ξανά αυτό το κτήριο του 15ου αιώνα (έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο ήδη από το 1948). Έκτοτε αποτέλεσε στέκι ιστορικών προσωπικοτήτων, όπως του Ούλοφ Πάλµε, αλλά και σηµαντικών καλλιτεχνών όπως του Διονύση Τσακνή! Φέτος όµως µας επιφύλασσε και µια έκπληξη, αφού ο χώρος του ανοίγει το πρωί για τους ενοίκους του Simply Chania αλλά και εξωτερικούς πελάτες και µας ξυπνά µε πλούσια πρωινά γεύµατα βασισµένα αποκλειστικά σε ντόπια, σπιτικά προϊόντα! Φυσικά, όπως πάντα, πιστό στο ραντεβού του… επανέρχεται τα βράδια, που µας ταξιδεύει µε τη νοσταλγική του αύρα, τις jazz µουσικές αλλά και live βραδιές µε καταξιωµένους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες! Καθηµερινά (όλον το χρόνο) από τις 21:00-όσο πάει (breakfast Απρ. – Οκτ. από τις 08:00).

Μουσεία 
Δηµοτική Πινακοθήκη
Χάληδων 98-102, Παλιά Πόλη, Τ. 28210 92294, www.pinakothiki-chania.gr
Η πολιτιστική ζωή των Χανίων αναβαθµίστηκε µε την ίδρυση της Δηµοτικής Πινακοθήκης το 2002, µια και συγκεντρώνει σηµαντικά εικαστικά έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών σε έναν πολύ όµορφο χώρο. Επιπλέον, εδώ λαµβάνουν χώρα και άλλες πολιτιστικές πρωτοβουλίες, ενώ διαθέτει και τµήµα εκδόσεων. Είσοδος €2. Καθηµερινά 10:00-14:00 & 19:00-22:00, Σάβ. 10:00-14:00.

Αρχαιολογικό Mουσείο
Χάληδων 20, Παλιά Πόλη, Τ. 28210 90334
Ένα πολύ σηµαντικό οίκηµα του 16ου αιώνα, η ενετική µονή των Φραγκισκανών Μοναχών, φιλοξενεί το εν λόγω µουσείο, προβάλλοντας τον αρχαιολογικό πλούτο της περιοχής µε αξιόλογα ευρήµατα, µινωικά και των ιστορικών χρόνων. Το µουσείο εµπλουτίστηκε το 2000 από τη δωρεά της συλλογής των Κωνσταντίνου, Μαρίκας και Κυριάκου Μητσοτάκη. Είσοδος €2. Καθηµερινά (πλην Δευτ.) 09:00-16:00.

Ναυτικό Μουσείο
Ακτή Κουντουριώτη, Τ. 28210 91875, www.mar-mus-crete.gr
Εντός του Φρουρίου Φιρκά, στο χαρακτηριστικό κόκκινο κτίσµα, φιλοξενείται το κυρίως τµήµα του συγκεκριµένου µουσείου. Περιλαµβάνει 2.500 εκθέµατα (από φωτογραφίες και ενθυµήµατα µέχρι στολές και από µακέτες πλοίων µέχρι ναυτιλιακά όργανα), τα οποία αφορούν όλες τις ιστορικές περιόδους του νησιού. Είσοδος €3. Καθηµερινά 09:00-14:00 (Νοέµ. – Απρ.), 09:00-17:00 & Κυρ. 10:00-18:00 (Μάι. – Οκτ.). Tip: Στο Νεώριο Μόρο (παράρτηµα του εν λόγω Mουσείου) το ανακατασκευασµένο πλοίο της Μινωικής Περιόδου κερδίζει τις εντυπώσεις.

Λαογραφικό Μουσείο «Κρητικό Σπίτι»
Χάληδων 46Β (στη στοά της Καθολικής Εκκλησίας), Παλιά Πόλη, Τ. 28210 90816
Βασικές εκφάνσεις της αστικής και της αγροτικής ζωής των Χανίων κατά το 18ο και 19ο αιώνα µαρτυρούν τα εκθέµατά του. Εδώ θα θαυµάσετε µια σπουδαία συλλογή υφαντών και κεντηµάτων αλλά και αντικείµενα καθηµερινής χρήσης, εργαλεία, αναπαραστάσεις οικοτεχνικών δραστηριοτήτων. Είσοδος €2. Καθηµερινά (εκτός Κυρ.) 09:00-15:00.

Βυζαντινή & Μεταβυζαντινή Συλλογή
Θεοτοκοπούλου 82, Παλιά Πόλη,Τ. 28210 96046 82
Στον ενετικό ναό του Σαν Σαλβατόρε φιλοξενούνται αντιπροσωπευτικά εκθέµατα από µια ιστορική περίοδο µε αφετηρία τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους έως την Τουρκοκρατία, που σκιαγραφούν την καλλιτεχνική και την ιστορική φυσιογνωµία του νοµού Χανίων. Είσοδος €2. Καθηµερινά (εκτός Δευτ.) 08:30-15:00.

Αξιοθέατα 

Λευκά Όρη
Πρόκειται για τις πολυτραγουδισµένες Μαδάρες, όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι (σηµαίνει «γυµνές», εξαιτίας του απόκρηµνου, άνυδρου εδάφους τους), οι οποίες σχηµατίζουν µια επιβλητική οροσειρά µήκους 60 χλµ. Διαθέτουν περισσότερες από πενήντα συνολικά κορφές, από τις οποίες ψηλότερη είναι οι Πάχνες (2.454 µ.). Εδώ συναντάµε τοπία ιδιαίτερης οµορφιάς, µεταξύ των οποίων και εκπληκτικά φαράγγια, όπως το ξακουστό Φαράγγι της Σαµαριάς.

Μονή Αγίας Τριάδος
Η Αγία Τριάδα Τζαγκαρόλων (ή Μουρτάρων) είναι το πιο γνωστό µοναστήρι της Κρήτης. Το συναντάµε 16 χλµ. ΒΑ των Χανίων. Η ονοµασία του οφείλεται στους Βενετούς µοναχούς Ιερεµία και Λαυρέντιο Τζαγκαρόλο, οι οποίοι ασπάστηκαν την Ορθοδοξία και φρόντισαν για την ανοικοδόµησή του. Η αρχιτεκτονική του ξεχωρίζει µε τους δωρικούς κίονες στην πρόσοψη, ενώ έχει γίνει γνωστό επίσης για την παραγωγή λαδιού και κρασιού (Μοναστηριακός Οίκος Αγίας Τριάδας). Είναι επισκέψιµο από τις 08:00 έως τη δύση του ηλίου.

Δηµοτική Αγορά
Πλατεία Αγοράς (Χατζηµιχάλη Γιάνναρη –η κύρια είσοδος από την πλευρά της Πλατείας– & Τσουδερών η δεύτερη)
Κατασκευάστηκε εν µέσω των τειχών της Ενετικής Περιόδου έχοντας ως πρότυπο τη σκεπαστή αγορά της Μασσαλίας και εγκαινιάστηκε από τον τότε πρωθυπουργό της χώρας Ελευθέριο Βενιζέλο εν έτει 1913! Το κτίσµα της διαθέτει σταυροειδές σχήµα, έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο και περιλαµβάνει ιχθυοπωλεία, κρεοπωλεία και οπωρολαχανοπωλεία, παντοπωλεία, συνολικά 76 καταστήµατα σε 4.000 τ.µ. Εκτός του ότι εδώ µπορεί κανείς να προµηθευτεί µε τα πιο φρέσκα και ποιοτικά ντόπια προϊόντα, έχει τη δυνατότητα να συναντήσει επίσης παραδοσιακά καφενεία, µαγειρεία και πατσατζίδικα. Ώρες λειτουργίας: Δευτ., Τετ., Σάβ. 08:00-17:00, Τρ., Πέµ., Παρ. 08:00-21:00.

Μονή Γουβερνέτου
Χτισµένη από το 1537, είναι από τις παλαιότερες µονές του νησιού. Βρίσκεται πολύ κοντά (περίπου 5 χλµ.) στη Μονή Αγίας Τριάδος, στη χερσόνησο του Ακρωτηρίου. Εξωτερικά µοιάζει µε ενετικό κάστρο µε τους πύργους, που χρησίµευαν για την άµυνα απέναντι στους επιδροµείς, ενώ είναι αφιερωµένη στην Κυρία των Αγγέλων. Η πρόσοψη προκαλεί εντύπωση µε τα τερατόµορφα ανάγλυφα από την περίοδο του Μπαρόκ και της Αναγέννησης. Η µονή έχει δύο παρεκκλήσια και µουσείο, ενώ πολλοί επισκέπτονται από εδώ τη διάσηµη Αρκουδοσπηλιά, µε εκκλησάκι που είναι αφιερωµένο στην Παναγία. Επισκέψιµη 09:00-12:00 & 17:00-19:00 (εκτός από Τετ. & Παρ.).

Ασή Γωνιά
Η ονοµασία του ιστορικού αυτού ορεινού χωριού είναι τουρκικής προέλευσης και σηµαίνει «Γωνιά των αποστατών ή των παλικαράδων». Βρίσκεται στα σύνορα του νοµού Χανίων µε το νοµό Ρεθύµνου, στο Δήµο Αποκορώνου. Εδώ, σε ετήσια βάση, ανήµερα του Αϊ-Γιώργη διεξάγεται πανηγύρι, όπου λαµβάνει χώρα ένα ξεχωριστό έθιµο: Oι βοσκοί της περιοχής συγκεντρώνουν τα κοπάδια τους στο εκκλησάκι του αγίου, για να ευλογηθούν από τους ιερείς! Αρµέγουν τα ζώα τους και το γάλα µοιράζεται επιτόπου σε ντόπιους και επισκέπτες, ενώ έπεται γνήσιο κρητικό γλέντι!

Εκκλησία Αγίου Ιωάννου Προδρόµου
Καθ’ οδόν για την περίφηµη παραλία της Φαλάσαρνας, πολύ κοντά στoν Κίσσαµο, ερχόµαστε αντιµέτωποι µε ένα… θέαµα που εντυπωσιάζει: ένα πανέµορφο, µικρό εκκλησάκι σφηνωµένο, στην κυριολεξία, κάτω από έναν υπερµεγέθη βράχο, το οποίο είναι αφιερωµένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδροµο. Από µια επιγραφή µαθαίνουµε ότι στο ίδιο σηµείο υπήρχε κάποιος ναός του 10ου αιώνα, ο οποίος καταστράφηκε από τους Τούρκους.

Παράδοση
Στιβάνια
Από τις γνήσιες κρητικές µπότες, τα λεγόµενα στιβάνια, η οδός Σκρύδλωφ ονοµάστηκε Στιβανάδικα, τα οποία κατασκευάζονταν πάντοτε εδώ, µε παραδοσιακό τρόπο και ανέκαθεν µε άριστης ποιότητας υλικά. Παρότι στις µέρες µας τα παλιά τσαγκαράδικα έχουν αντικατασταθεί κυρίως από µαγαζιά µε σουβενίρ, τουριστικά και διάφορα τοπικά προϊόντα, υπάρχει και σήµερα ένα εργαστήριο εκεί όπου σας δίνεται η δυνατότητα να παραγγείλετε ένα υπέροχο χειροποίητο ζευγάρι από γνήσιο δέρµα. Το κόστος του θα φτάσει γύρω στα €150.

Οι τάφοι των Βενιζέλων
Καθώς ανεβαίνουµε προς το Ακρωτήρι, σε σηµείο µε εξαιρετική θέα στα Χανιά, συναντάµε τα µνήµατα δύο σηµαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων της Ελλάδας, του Ελευθέριου Βενιζέλου και του γιου του, Σοφοκλή. Αποτελεί τοποθεσία ιστορικής µνήµης για τους ντόπιους – και όχι µόνο! Η σηµασία του χώρου ενισχύεται και µε τον ανδριάντα του Σπύρου Καγιαλεδάκη ή Καγιαλέ, ο οποίος το 1897 –και ενώ οι στόλοι των Μεγάλων Δυνάµεων βοµβάρδιζαν τους Κρήτες επαναστάτες– έκανε το κορµί του κοντάρι για να βαστήξει υψωµένη τη Γαλανόλευκη…

Μαντινάδες
Είναι συνδεδεµένες µε την ίδια την ταυτότητα του νησιού! Αποτελούν την εξέλιξη µιας παράδοσης που είχε ήδη αναφερθεί στους βυζαντινούς χρόνους αλλά έχει την αφετηρία της µάλλον στην αρχαιότητα. Αρκετοί Κρητικοί σκαρώνουν αυτοσχέδιους στίχους, για να εκφράσουν συναισθήµατα, σκέψεις, αλήθειες βγαλµένες µέσα από τη ζωή… Οι µαντινάδες χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες (περιπαικτικές, επαινετικές, ερωτικές, φιλοσοφικές) και είναι ένας πραγµατικός θησαυρός της ζωντανής λαϊκής παράδοσης.

Λέσχη Κλασικής Μοτοσικλέτας Χανίων
Όσοι αγαπούν το εν λόγω όχηµα έχουν τη δική τους λέσχη στο νοµό Χανίων! Οδηγοί κάθε ηλικίας χαίρονται τις βόλτες στα υπέροχα τοπία του νησιού µε τον οµορφότερο τρόπο: πάνω σε µοναδικά και… νοσταλγικά vintage δίτροχα! Οι περιηγήσεις τους στη χανιώτικη ύπαιθρο προκαλούν έντονο ενδιαφέρον και η αγάπη για τη µοτοσυκλέτα παραµένει ισχυρή στην πόλη χάρη στις πρωτοβουλίες τους. Η λέσχη ιδρύθηκε το 1999 και τα καινούρια γραφεία της βρίσκονται στην οδό Μίνωος 9.

Κρητικό µαχαίρι
Λέγεται ότι δεν υπάρχει οικογένεια στην Κρήτη που να µην έχει στο σπίτι της –έστω και ως διακοσµητικό– ένα παραδοσιακό κρητικό µαχαίρι. Συνδεδεµένο άρρηκτα µε την Ιστορία και την παράδοση της Κρήτης, αποτελεί σύµβολο διαχρονικής αξίας. Η µαντινάδα που αναγράφεται κάθε φορά επάνω του άλλοτε εκφράζει τη φιλία, άλλοτε τον έρωτα και άλλοτε την άµυνα στον εχθρό. Ο τρόπος κατασκευής των κρητικών µαχαιριών, τα χαρακτηριστικά τους και η διακόσµησή τους, πραγµατικά, ανάγονται σε µια ιεροτελεστία, ενώ εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι γύρω από τη «µυθική» του διάσταση έχουν γραφτεί ακόµα και µαντινάδες, δοξασίες, ποιήµατα και δηµοτικά τραγούδια! Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων ήδη από τη Μινωική Εποχή και αργότερα στην περίοδο της Ενετοκρατίας, που υπήρχαν µαχαιράδικα στο Ηράκλειο, ενώ από την εποχή της Τουρκοκρατίας, µετά το 1669, η τέχνη τους γνώρισε µεγάλη λαµπρότητα στα Χανιά. Αφενός οι πρώτοι τεχνίτες ήταν Τούρκοι, γρήγορα όµως εµφανίστηκαν και Κρητικοί τεχνίτες, οι οποίοι ειδικεύτηκαν και δηµιούργησαν µοναδικά δείγµατα της τέχνης τους (η σηµερινή οδός Σήφακα στην Παλιά Πόλη ήταν –και είναι– γνωστή ως Μαχαιράδικα). Τα µαχαιροποιεία µέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα γνώρισαν µεγάλη άνθιση στο νησί, όµως πλέον το επάγγελµα του µαχαιρά τείνει να εξαλειφθεί στο πέρασµα του χρόνου, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι δεν υπάρχουν και σήµερα µαχαιροποιεία, και µάλιστα άκρως αντιπροσωπευτικά της κρητικής παράδοσης.

Cretan Knives Skalidakis
Πλατεία 1866 & Κορκίδη 3, Τ. 28210 98827 -Καραολή & Δηµητρίου 8, Παλιό Λιµάνι, Τ. 28210 45333 – Eκθεσιακός χώρος: Κορκίδη 18, e-shop: www.cretanknives.gr, www.skalidakis.com
Από το 1938 ξεκίνησε η οικογενειακή αυτή επιχείρηση που έκανε την παράδοση τέχνη, όταν ο Ηρακλής Σκαλιδάκης, από τους πρώτους µαχαιροποιούς στα Χανιά, δηµιούργησε το πρώτο µαγαζί στα Μαχαιράδικα. Η τέχνη και η επιχείρηση όχι µόνο παρέµειναν αλλά εξελίχθηκαν και εκσυγχρονίστηκαν, και πλέον έχουν περάσει στα χέρια της τρίτης γενιάς, που συνεχίζει να δηµιουργεί αυθεντικά χειροποίητα κρητικά µαχαίρια µε παραδοσιακό αλλά και σύγχρονο τρόπο. Η λαβή από φυσικά και ζωικά προϊόντα ή από τεχνητά υλικά υψηλών προδιαγραφών, δουλεύοντας τη λάµα µε το σφυρί στο καµίνι και τον τροχό, µε άριστης ποιότητας ατσάλια, αποδεικνύει την άξια συνέχεια της ιστορίας και της τέχνης. Τόσο στο εργαστήριο όσο και στα καταστήµατα θα συναντήσετε ό,τι έχει να κάνει µε το µαχαίρι. Πλατεία 1866 & Κορκίδη 3: Ωράριο καταστηµάτων – Καραολή & Δηµητρίου 8: Καθηµερινά από τις 10:00.

Κρητικός γάµος
Πολλοί ταυτίζουν τον κρητικό γάµο µε το προξενιό, την απαγωγή της νύφης ή τις βεντέτες, όµως η αλήθεια απέχει πολύ από την πραγµατικότητα, καθώς ο παραδοσιακός κρητικός γάµος διακρίνεται για την πληθωρικότητα και την πρωτοτυπία των εθίµων του, τα οποία στις επαρχιακές περιοχές του νησιού διατηρούνται µέχρι σήµερα. Το τελετουργικό φτάνει στην αποκορύφωσή του στο γαµήλιο γλέντι, που συνήθως κρατάει τρία µερόνυχτα!

Κρητική λύρα
Συνοδεύει τις χαρές αλλά και τις λύπες των ντόπιων, ενώ δίνει το ρυθµό σε γάµους, γλέντια και πανηγύρια δονώντας την κρητική ψυχή σε όλο της το βάθος… Τρίχορδη, αχλαδόσχηµη, βαστά τις ρίζες της από τα βυζαντινά χρόνια και παίζεται µε δοξάρι, ενώ αποτελείται από το κοίλο µέρος, το «καυκί» (από ξύλο καρυδιάς, µουριάς ή ασφένταµου) και το πρόσθιο µέρος, το «καπάκι», από σπάνιο ξύλο («κατράνι») ηλικίας έως και µερικών αιώνων!

Θρύλος των Δροσουλιτών
Χτισµένο στα 1370 από τους Ενετούς στο νοτιοανατολικότερο σηµείο του νοµού Χανίων, στην περιοχή των Σφακίων, συναντάµε το πασίγνωστο Φραγκοκάστελο. Κάθε χρόνο, νωρίς το πρωί της 18ης Μαΐου, οι ντόπιοι ισχυρίζονται πως βγαίνουν οι Δροσουλίτες, ανθρωπόµορφες φιγούρες µε όπλα, που κατευθύνονται προς τον εγκαταλελειµµένο ναό του Αγίου Χαράλαµπου. Οι ρίζες του συγκεκριµένου θρύλου εντοπίζονται στη θυσία του οπλαρχηγού Χατζηµιχάλη Νταλιάνη και των ανδρών του, που έπεσαν πολεµώντας τους Οθωµανούς το 1828. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι πρόκειται για αντικατοπτρισµό, οι περισσότεροι όµως προτιµούν να αφεθούν στη… γοητεία του µεταφυσικού.

Πηγή Best in travel Chania 2016