Όλοι οι λόγοι για να επισκεφτείς την Καστοριά!

Τα πολυτιμότερα διαμάντια είναι αυτά που ανακαλύπτεις στο ελάχιστα προσδοκώμενο μέρος… Μπορεί η γητεύτρα λίμνη της να είναι το top τουριστικό θέλγητρο, όμως η Καστοριά κρύβει πολλούς άσους… Με δυνατά της χαρτιά μια… πάστα ντόμπρων κι ανοιχτόμυαλων ανθρώπων κι ένα φυσικό περιβάλλον που εμπνέει, κατάφερε να μας κάνει να κατεβάσουμε για λίγο… το διακόπτη!

Ρεπορτάζ-Κείμενο: Τίτη Βελοπούλου ([email protected])

Καστοριά ίσον λίμνη! Περισσότερο από κάθε άλλη, αυτή η πόλη της δυτικής Μακεδονίας είναι συνδεδεμένη με τη λίμνη Ορεστιάδα και το υγρό στοιχείο. Μια λίμνη που κάθε εποχή, κάθε μέρα, μέχρι και κάθε στιγμή, συνιστά ένα διαφορετικό κάδρο, έτσι όπως καθρεφτίζονται οι οξιές, τα πλατάνια και οι κορυφές από τα βουνά πάνω στη γυάλινη επιφάνειά της…

Με αυτή και τους φημισμένους της γουναράδες είχα συνδέσει στο μυαλό μου την Καστοριά, μέχρι που πριν έναν μήνα είχα την ευκαιρία να ανακαλύψω τα θέλγητρά της –κι ομολογώ πως δεν περιορίζονται στα παραπάνω!

Αβάσταχτα όμορφη, είναι άδικο που δεν αποτελεί τον πρώτο ταξιδιωτικό προορισμό που σου έρχεται στο μυαλό… Αυτό ίσως γιατί δεν απευθύνεται στον «αχόρταγο» τουρίστα του Σαββατοκύριακου, αλλά αποτελεί ολόκληρη έναν τρόπος ζωής που σε καλεί να τον υιοθετήσεις. Γιατί δεν είναι μόνο τα εντυπωσιακά αρχοντικά στις γραφικές συνοικίες Ντολτσό και Απόζαρι που μαγεύουν, δεν είναι απλώς ο απόηχος από τους κοσμοπολίτες εμπόρους που καταφθάνει μέχρι και σήμερα, δεν είναι αποκλειστικά η θέα και οι ατελείωτες βόλτες γύρω και κατά μήκος της λίμνης… Είναι μια συνολικά πρωτόγνωρη εμπειρία που ξεκινάει με μια γνήσια «καλημέρα» από τα στόματα των χιλιάδων φιλικών και αυθεντικών κατοίκων αυτής της πόλης και καταλήγει σε ένα υψηλό επίπεδο ζωής που χαρακτηρίζεται από χαλαρούς ρυθμούς και γνήσια φιλοξενία. Εξωστρεφής από τη μία (λόγω της μακραίωνης εμπορικής δραστηριότητας και σύνδεσής της με το εξωτερικό), αλώβητη από την τουριστική λαίλαπα από την άλλη, κρατάει ανόθευτο το χαρακτήρα μια γνήσιας Μακεδονίτισσας! Μια  βόλτα στις γειτονιές και τα σοκάκια της είναι σίγουρο πως θα σε ανταμείψει και με το παραπάνω!

Κι όταν έρθει η ώρα να βγούμε εκτός πεπατημένης, τότε είναι σίγουρο πως θα μας μαγέψει ακόμα περισσότερο… Είναι γιατί μάλλον δεν το περιμένουμε…. Γραφικά χωριά, ιστορικές μονές, πεδία μάχης, κινηματογραφικά σκηνικά, χιονισμένα βουνά και μια απλωσιά που κάνει το βλέμμα να χάνεται ελεύθερο από τη μια άκρη στην άλλη… Αν και τα περισσότερα αναξιοποίητα, εύκολα προσβάσιμα όμως λόγω του καλού οδικού δικτύου, κερδίζουν το θαυμασμό όσων μπορούν να εκτιμήσουν! Είναι σαν να κάνεις ένα ταξίδι στο παρελθόν, μέσα στο χρόνο, σαν να γεμίζεις ενέργεια ζώντας για λίγο στους ρυθμούς μιας επαρχιακής… καθημερινότητας, που σπάνια συναντάς στις μέρες μας…

Κι αν η Καστοριά παραμένει να σου φαίνεται μακριά, θα διαπιστώσεις σύντομα πως κάνεις λάθος! Μέσω της Εγνατίας οδού (μιάμιση ώρα από Θεσσαλονίκη) αλλά και της απευθείας αεροπορικής της σύνδεσης με Αθήνα, έχει έρθει πιο κοντά μας, ακόμα και γι’ αυτό το Σαββατοκύριακο που επιθυμούσες να δραπετεύσεις.

Η Καστοριά άργησε να αντιληφθεί τα δυνατά της τουριστικά χαρτιά, όμως ποτέ δεν είναι αργά… Με ολοκαίνουρια ξενοδοχεία, αναπλάσεις σε γειτονιές και αρχοντικά, με ευρωπαϊκά προγράμματα στα σκαριά, νέα μουσεία, σπήλαια, ενυδρεία, δυνατότητα για κοντινές εκδρομές σε όμορους νομούς (Νυμφαίο, Πρέσπες, Κοζάνη, Γρεβενά) αλλά και events που θα μας στρέψουν το ενδιαφέρον πάνω της τους επόμενους μήνες, αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο ανερχόμενους προορισμούς της χώρας μας, ιδανικό για όλες τις εποχές! Κι αν σ’ όλα αυτά προσθέσουμε την ποιότητα ζωής, που συνδυάζεται άψογα με τις εξαιρετικές τιμές (για να καταλάβετε δεν πληρώσαμε σε εστιατόριο πάνω από €12/άτομο), η Καστοριά έρχεται να δώσει ένα ισχυρό χτύπημα στην κρίση… οικονομικό και ηθικό!

Το ήξερες ότι…

• υπάρχουν πολλές εκδοχές για το πώς πήρε το όνομά της; Η επικρατέστερη θεωρείται η άποψη ότι προήλθε από τους κάστορες που ενδημούσαν για αιώνες στη λίμνη!
• στην Καστοριά υπήρχαν εφτά τζαμιά; Σήμερα πίσω από τη Νομαρχία εντοπίζεται ο μεντρεσές, με τις χαρακτηριστικές κωνικές κεραμιδένιες στέγες!
• ο Ναυτικός Όμιλος Καστοριάς δραστηριοποιείται από το 1957;
• η πόλη αριθμεί πάνω από 72 βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες; Σημείο αναφοράς, η εκκλησία της Παναγίας Σκουταριώτισσας ή Κουμπελίδικης (ονομάστηκε έτσι από το ασυνήθιστα υψηλό τύμπανο-κουμπέ που χαρακτηρίζει τον τρούλο της).
• η Νότια με τη Βόρεια παραλία έχουν διαφορά θερμοκρασίας, που φτάνει και τους 5^οC;
• στην Καστοριά ανακαλύφθηκε η πρώτη λευκή τρούφα στην Ελλάδα από τον φαρμακοποιό Γιώργο Δέτκο, πρόεδρο του συλλόγου Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας;
• στην ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς δραστηριοποιείται και η οργάνωση «Αρκτούρος»;
• ο Σύνδεσμος Γουνοποιητικής Καστοριάς θα εγκαινιάσει σύντομα καινούριο εκθετήριο;
• φέτος τον Ιούνιο θα πραγματοποιηθεί στην Καστοριά το παγκόσμιο πρωτάθλημα μηχανών Enduro, το οποίο σύμφωνα με τους διοργανωτές θα προσελκύσει πάνω από 3.500 χιλιάδες κόσμου; (www.ewc.gr)
• τον περασμένο Αύγουστο-Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία για πρώτη φορά το πρώτο μεσαιωνικό βυζαντινό φεστιβάλ με την ονομασία «Αλεξιάδα»; Αναμένουμε το δεύτερο. (www.kastoria.gr)

MUST SEE

Από το νότο… στο βορρά!

Από τα πρώτα πράγµατα που πρέπει να κάνει κάποιος φτάνοντας στην Καστοριά είναι τον µικρό γύρο της λίµνης! Στολίδι της πόλης, η Ορεστιάδα, όπως ονοµάζεται , αποτελεί µια από τις οµορφότερες των Βαλκανίων, κάτι που της έχει χαρίσει, άλλωστε, το χαρακτηρισµό «Μνηµείο Φυσικού Κάλλους» από το υπουργείο Πολιτισµού, ενώ παράλληλα την έχει εντάξει στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 (αποτελεί σηµαντικό υγρότοπο που φιλοξενεί πάνω από 150 είδη πουλιών). Mαζί µε τους ψαράδες, τους ποδηλάτες, και τους αθεράπευτα ροµαντικούς ήρθε η ώρα να υποκλιθούµε στα κάλλη της…

Ξεκινώντας από τη Νοµαρχία και ακολουθώντας τη Μεγ. Αλεξάνδρου (φωτό), αφήνουµε δειλά δειλά το νότιο κοµµάτι της πόλης πίσω µας για να εξερευνήσουµε τη χερσόνησο, έτσι όπως ξετυλίγεται στην υδάτινη αγκαλιά της… Ο στενός παραλίµνιος δρόµος (µετά από λίγο γίνεται µονόδροµος), ανάµεσα σε οξιές και πλατάνια, µοιάζει σχεδόν απόκοσµος δίπλα στα γαλήνια νερά… Είτε µε το αυτοκίνητο (7 χλµ.), είτε µε τα πόδια (θα µας πάρει 45′), η διαδροµή εντυπωσιάζει σε κάθε της οπτική, ενώ προσφέρει αρκετά ενδιαφέροντα σηµεία για µια στάση (Ντολτσό, Σπήλαιο, Μαυριώτισσα)… Το παιχνίδισµα της φύσης και οι αντανακλάσεις των δέντρων και των χιονισµένων βουνοκορφών πάνω στην ήρεµη επιφάνειά της χαρίζουν µοναδικά φωτογραφικά ενσταντανέ! Σε λίγη ώρα θα αντικρίσουµε µπροστά µας τη Βόρεια Παραλία, και συγκεκριµένα τη συνοικία Απόζαρι µε τα εκπληκτικά αρχοντικά. Για να επιστρέψουµε στην αφετηρία µας, διασχίζουµε τη Λεωφ. Νίκης, προσπερνάµε τα τείχη του Ιουστινιανού και το Δηµαρχείο και κατηφορίζουµε και πάλι στο νότιο τµήµα της πόλης, ολοκληρώνοντας µε αυτόν τον τρόπο την πρώτη γνωριµία µας µε την Καστοριά!

ΤIP: Ακολουθήστε, στην αρχή περίπου της διαδροµής σας, τις πινακίδες για Προφήτη Ηλία και Άγ. Αθανάσιο. Εκεί ψηλά θα έχετε την ευκαιρία να θαυµάσετε µοναδικές πανοραµικές απόψεις ολόκληρης της Καστοριάς!

Μουσεία

Περπατώντας χωρίς πυξίδα ανάμεσα στα στενάκια στο Ντολτσό και με την απορία πώς να ήταν άραγε όλα αυτά τα αρχοντικά μέσα, πέσαμε πάνω στο Αρχοντικό Νεράντζη Αϊβάζη. Σε αυτό το εντυπωσιακό κτήριο, που χτίστηκε τον 18ο αι., σήμερα στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο και σας συστήνω να το επισκεφθείτε ανεπιφύλακτα! Πρόκειται για ένα ζωντανό «θησαυροφυλάκιο» στο οποίο είχαμε την ευκαιρία να πάρουμε μια γεύση από το πώς ήταν διαμορφωμένα τα σπίτια εκείνης της εποχής. Ο πλούσιος διάκοσμός του (το οίκημα ήταν κάποτε όλο ζωγραφισμένο, όμως κατόπιν ασβεστώθηκε με αποτέλεσμα να χαθούν πολλά διακοσμητικά), ο χώρος όπου έραβαν τις γούνες, το κελάρι με τα εφόδια, αλλά και το καλό σαλόνι (αρχονταρίκι) μας μετέφεραν νοερά στο παρελθόν, δίνοντάς μας πληθώρα στοιχείων για την καθημερινότητα και τις συνήθειες των ανθρώπων. Μας εντυπωσίασαν τα βιτρό στον κεντρικό χώρο, καθώς και το δωματιάκι όπου γίνονταν τα προξενιά… Από τα εκθέματα ξεχωρίσαμε τον παραδοσιακό αργαλειό, την πρώτη μηχανή επεξεργασίας γούνας, αλλά και το «καραβάκι» έξω στο κήπο (το σπίτι κάποτε είχε πρόσβαση στη λίμνη), που είναι πάνω από 150 χρόνων.

Τip: Ακολουθήστε την κα Αλεξάνδρα σε μια ενδιαφέρουσα ξενάγηση στο χώρο, για να σας υποδείξει κρυμμένα μυστικά του σπιτιού!

Τέλος, στο Ντολτσό λειτουργεί και το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα (φωτό χχχχ), το οποίο στεγάζεται στο αναπαλαιωμένο αρχοντικό του Αναστάσιου Πηχιώνος, πρωτεργάτη του Πρώιμου Μακεδονικού Αγώνα. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας περιεργαστήκαμε πολύτιμα για την ελληνική Ιστορία (και μάλιστα τη μακεδονική) εκθέματα, όπως όπλα επιφανών Μακεδονομάχων (όπως των Νταηλάκη, Αποστολίδη), και «γνωρίσαμε» μέσα από πλούσιο φωτογραφικό υλικό αυτούς που πρωτοστάτησαν στον αγώνα. Διάχυτη είναι σε κάθε αίθουσα η συγκίνηση, καθώς η Καστοριά αποτέλεσε προπύργιο γενναιότητας και πολεμικής αρετής και γι’ αυτόν το λόγο κάθε αντικείμενο στις προθήκες αντανακλά και μια προσπάθεια να παραμείνει ηΜακεδονία ελληνική!

Info:

Λαογραφικό Μουσείο: Eισιτήριο: €2. Τρ.-Σάβ. 10:00-17:00 & Κυρ. 11:00-17:00. (Καπετάν Λάζου 12,Nτολτσό, τηλ. 24670 28603)

Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα: Καθημερινά, εκτός Δευτ. & Τετ., 09:30-14:00. (Πηχεών 2, τηλ. 24670 21144)

Σπηλιά του Δράκου!

Μετά από µερικά µέτρα ο παραλίµνιος δρόµος που ενώνει τη Νότια µε τη Βόρεια Παραλία δίνει τη θέση του σε έναν µονόδροµο ανάµεσα σε οξιές και πλατάνια. Πρώτη µας στάση η Σπηλιά του Δράκου. Έτσι λέγεται το σπήλαιο που ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του ’40 (την εποχή δηλαδή που διανοίχτηκε ο παραλίµνιος δρόµος από τον Στρατηγό Σουγγαρίδη) από διάφορους ερασιτέχνες Καστοριανούς εξερευνητές… Έπρεπε να περάσουν αρκετές δεκαετίες (2009) για να ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό και να µπορούµε να θαυµάζουµε την απαράµιλλη οµορφιά του. Μόλις 4 χλµ. από την πόλη και λίγο πριν το µοναστήρι της Μαυριώτισσας, καλεί σε ένα ταξίδι ξεχωριστό. Μέσα σε µια διαδροµή 300 µ. αντικρίζουµε τόσο υπέροχους σταλακτίτες και σταλαγµίτες, όσο και εφτά µικρές λίµνες. Η θερµοκρασία είναι σταθερή όλον το χρόνο (16-18°C) και η περιήγηση µάς δίνει µια αίσθηση µοναδική, την ώρα που ο ήχος από τις σταγόνες του νερού επιβεβαιώνει τα λεγόµενα των ξεναγών µας πως πρόκειται για ένα ζωντανό σπήλαιο…

Τip: Στο εσωτερικό του σπηλαίου εντοπίστηκαν παλαιοντολογικά κατάλοιπα, µε κυριότερα τα οστά «αρκούδας των σπηλαίων» (Ursus Speleaus). Το είδος αυτό έζησε στην Ευρώπη και εξαφανίστηκε πριν από περίπου 10.000 χρόνια.

Το ήξερες ότι… το σπήλαιο έχει συνδεθεί με ένα μύθο σύμφωνα με τον οποίο στην σπηλιά υπήρχε χρυσωρυχείο που το φυλούσε ένας δράκος.

Πρότυπο Ενυδρείο

Ναι, καλά διαβάσατε! Πρόκειται για το ολοκαίνουριο ενυδρείο, στην είσοδο της πόλης, για το οποίο καµαρώνουν όλοι, µιας και συνιστά το µεγαλύτερο γλυκού νερού των Βαλκανίων! Σε ένα διώροφο κτήριο 450 τ.µ. ζήσαµε µια ξεχωριστή εµπειρία, αφού είδαµε από κοντά τα περισσότερα ψάρια και άλλα υδρόβια είδη που ζουν στις λίµνες και στα ποτάµια της χώρας µας, ακόµα και από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων! Από γριβάδια, τούρνες και κουνουπόψαρα, µέχρι πρίκια, πέστροφες, ασπρόψαρα και γλίνια, τα νερά του φιλοξενούν κοινές όσο και σπάνιες ιχθυοποικιλίες λιµναίων και ποτάµιων νερών (κυρίως γηγενών από τις λίµνες Καστοριάς, Αγ. Παντελεήµονα, Ιωαννίνων, Πρεσπών). Σκοπός ωστόσο του κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς, µε το οποίο συστεγάζεται το ενυδρείο, είναι και η αφύπνιση αλλά και η προσπάθεια ευαισθητοποίησης για τη σηµασία του οικοσυστήµατός µας, που οφείλουµε όλοι να σεβόµαστε.
TIP: Στις δεξαµενές του βρίσκει τη φιλικότερη «στέγη» το εξαιρετικά απειλούµενο είδος του οξύρρυγχου, από τα αυγά του οποίου εξάγεται το µαύρο χαβιάρι!

Ανοιχτά Τρ.-Κυρ. 09:00-17:00 (και τις αργίες). (Τηλ. 24670 23069, 083433, http://kpe-kastor.kas.sch.gr)

Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας

Μετά το Σπήλαιο, αυτός ο βυζαντινός θησαυρός, χτισμένος το 1802 δίπλα στα νερά της λίμνης, προκαλεί θαυμασμό με τις τοιχογραφίες του καθολικού αλλά και τις εξωτερικές που απεικονίζουν αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Στο χώρο της Μονής υπάρχουν κι άλλα μεταγενέστερα κτίσματα, το μουσείο και ένα παρεκκλήσι στη μνήμη του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Αραγμένο λίγα μέτρα πιο πέρα, το καραβάκι «Ορέστεια» περιμένει να μας μυήσει στις ομορφιές της λίμνης αυτή τη φορά μέσα από το νερό!

Πηγή: ICONS Travellers