Καρύταινα: Το μεσαιωνικό χωριό της ορεινής Αρκαδίας που θεωρείται το «Τολέδο» της Ελλάδας

Ένα από τα πιο όμορφα μεσαιωνικά ελληνικά χωριά που αξίζει να γνωρίσετε και να επισκεφτείτε. Η Καρύταινα βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της ορεινής Αρκαδίας και είναι χτισμένη στην πλαγιά ενός βράχου αποτελώντας το «Τολέδο της Ελλάδας» αλλά και ένα πραγματικό στολίδι στην περιοχή, που ύμνησε ο σπουδαίος Νίκος Καζαντζάκης.

Κατηφορίζοντας από το γορτυνιακό υψίπεδο προς την εύφορη γη της Ηλείας, πρέπει να προσέχετε τον δρόμο και τις αλλεπάλληλες στροφές.
Ωστόσο δεν μπορείτε να αντισταθείτε στο τοπίο και να μη ρίξετε μια ματιά στα στολίδια της αρκαδικής γης, στα φαράγγια και στα όμορφα χωριά της…
Ξαφνικά ξεπροβάλλει στον ορίζοντα ο βράχος της Καρύταινας, στεφανωμένος με πέτρινα τείχη και παραδοσιακά κτίσματα που μοιάζουν γαντζωμένα στην απότομη πλαγιά.

Πέτρινα σπιτάκια με κόκκινες κεραμιδοσκεπές, λιθόστρωτα καλντερίμια, βυζαντινές εκκλησίες, πέτρινες κρήνες και τοξωτά γεφύρια, όλα σε φόντο πράσινο, η Καρύταινα πληρεί όλα εκείνα τα κριτήρια της παράδοσης, της γραφικότητας και της αυθεντικής ελληνικότητας. Τα σπίτια είναι όλα χτισμένα με παραδοσιακό στυλ, παλιά αρχοντικά, πάνω και κάτω μαχαλάς, μαγαζιά με κατώγια, ρούγες, βυζαντινές εκκλησίες και ξωκλήσια –με έντονα τα στοιχεία της φράγκικης επίδρασης- και το σπίτι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Το ιστορικό αυτό ορεινό χωριό απέχει 54 χλμ. από την Τρίπολη, 20 χλμ. από τη Μεγαλόπολη και 17 από τη Στεμνίτσα και βρίσκεται σε υψόμετρο 550 μέτρων. Ξεχωρίζει για τον μεσαιωνικό της χαρακτήρα που οφείλεται κυρίως στα παραδοσιακά σπίτια, το κάστρο και τις βυζαντινού ρυθμού εκκλησίες. Έχει αναγνωριστεί μάλιστα ως παραδοσιακός οικισμός. Από το κάστρο η θέα στη γύρω περιοχή και στη χαράδρα του Αλφειού ποταμού είναι απλά ονειρική. Η παρθένα φύση και η πυκνή βλάστηση χαρακτηρίζουν επίσης το χωριό. Στην περιοχή υπάρχει ένα ιδιαίτερο είδος πουλιών, οι βραχοτσομπανάκοι, μικρά πουλιά που το κελάηδημά τους ακούγεται σε όλο το χωριό.

Το Τολέδο της Ελλάδας…

Ο Νίκος Καζαντζάκης την είχε χαρακτηρίσει ως “Τολέδο της Ελλάδας“, και όχι άδικα… Η αξία της μεγάλη, τόσο ιστορική όσο πολιτιστική και οικονομική, αφού απεικονιζόταν στη μία πλευρά του πεντοχίλιαρου, και πιο συγκεκριμένα ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα του παραδοσιακού οικισμού που δεν είναι άλλο από το ιστορικό πέτρινο γεφύρι με τη μικρή βυζαντινή εκκλησία, στη δυτική του πλευρά, αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου.

Ένας από τους πιο όμορφους προορισμούς, αξίζει να την επισκεφθείτε με την πρώτη ευκαιρία. Τα λιθόκτιστα δρομάκια, τα παλιά πέτρινα σπίτια και τα βυζαντινά εκκλησάκια είναι το κύριο χαρακτηριστικό του χωριού. Εάν είστε πιο δραστήριος τύπος και σας αρέσει η περιπέτεια πρέπει να ξέρετε ότι μπορείτε να κάνετε ράφτινγκ στον Αλφειό και τον Λούσιο. Αναζητήστε προσεγμένους ξενώνες στην περιοχή για τη διαμονή σας.

Τα αξιοθέατα της Καρύταινας

Το κύριο και πιο γνωστό αξιοθέατο της Καρύταινας είναι το κάστρο της το οποίο είναι χτισμένο στην κορυφή του λόφου πάνω από τον οικισμό. Το μήκος του ξεπερνά τα 110 μέτρα και το πλάτος του τα 40 μέτρα. Τα τείχη του φτάνουν σε ύψος μέχρι τα 7 μέτρα και σε πλάτος μέχρι τα 2.

Αξίζει επίσης να επισκεφτείτε την Εκκλησία του Αγίου Νικολάου που χρίστηκε τον 13ο αιώνα με εξαίρετες και σπάνιες βυζαντινές αγιογραφίες. Από τις εκκλησίες της ξεχωρίζουν επίσης η Ζωοδόχος Πηγή, στην κεντρική πλατεία, που χτίστηκε τον 16ο αιώνα, με το τριώροφο κωδωνοστάσιο ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας. Στη νότια πλευρά του λόφου βρίσκεται «Η Παναγιά στο κάστρο», «η εκκλησία του Κολοκοτρώνη», με αξιόλογα μαρμάρινα κιονόκρανα, διακοσμημένα σύμφωνα με τη βυζαντινή παράδοση. Η Εκκλησία της Παναγιάς στο κάστρο που αποτελεί κτίσμα του και 11ου με 12ο αιώνα. Όμως δεν είναι τα μεμονωμένα μνημεία που κάνουν την Καρύταινα ένα πραγματικά ξεχωριστό χωριό. Η Καρύταινα έχει εντυπωσιακή εικόνα όταν την αντικρίζει ο επισκέπτης από μακριά αλλά και μια φυσική ομορφιά σε συνδυασμό με τα παραδοσιακά οικήματα που σε ταξιδεύει στο χρόνο.

Ο Νίκος Καζαντζάκης για την Καρύταινα

Για την Καρύταινα έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης στο «Ταξιδεύοντας στο Μοριά»:

«H Kαρύταινα είναι αληθινά το Τολέδο της Ελλάδας… τα κάστρο έρημο, σταχτόμαυρο σα γεράκι, σηκώνεται στην κορφή και βιγλίζει. …..τα σύννεφα είχαν πληθύνει και περνούσαν γρήγορα, ρίχνοντας τεράστιους ίσκιους απάνω στα βουνά και κάτω στον κάμπο. Κι όταν αντικρίσαμε πάνω από το λόφο το ξακουστό κάστρο της Καρύταινας, νιώσαμε πως σήμερα, σε τέτοιο ανήσυχο φωτισμό και με τέτοιες σύγχρονες έγνοιες, το κάστρο τούτο το άγριο, το πολεμικό, το απότομο, διατυπώνει πιστότερα από κάθε ελληνικό ναό το τοπίο γύρα μας και μέσα μας».

Καρύταινα, το ιστορικό χωριό

Η Πέτρινη Πολιτεία της Καρύταινας, στη Γορτυνία, είναι χτισμένη στον λόφο Άγιος Ηλίας (582 μ.). Είναι μια περίφημη καστροπολιτεία, πού άκμασε κατά την περίοδο της φραγκοκρατίας. Ηταν κάπου στα μέσα του 13ου αιώνα, μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης, όταν οι Φράγκοι πατούσαν τον Μοριά και έστηναν τις βίγλες τους. Το κάστρο της, είναι χτισμένο στα ερείπια της αρχαίας πόλης Βρένθης (4ος π.χ αι.), και χτίστηκε ΤΟ 1245 από το Γάλλο ηγεμόνα Γοδεφρείγο ντε Βριγιέρ στα μέσα του 13ου αιώνα, ο οποίος ήθελε να διαφεντεύει τον κάμπο της Μεγαλόπολης και τους εμπορικούς δρόμους ανάμεσα σε Ανατολική και Δυτική Πελοπόννησο.

Στα χρόνια της Επανάστασης η Καρύταινα κυριάρχησε. Δεν είναι τυχαίο πως σε τούτο τον άριστα οχυρωμένο τόπο ο Κολοκοτρώνης έχτισε το σπίτι του ενώ το 1826 χρησιμοποίησε το κάστρο ως ορμητήριο κατά του Ιμπραήμ και ως καταφύγιο για τα γυναικόπαιδα. Σήμερα το κάστρο είναι μισογκρεμισμένο. Το εξωτερικό του διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση, το εσωτερικό του όμως είναι ερειπωμένο. Ακόμα και έτσι όμως καταφέρνει να διατηρεί την παλιά του γοητεία.

Τα γεφύρια

Κοντά στην Καρύταινα ρέει ο Αλφειός ποταμός, καθώς και ο Λούσιος που συμβάλλει σ΄αυτόν κοντά στο χωριό. Στα δυτικά του χωριού ο Αλφειός σχηματίζει ένα μεγάλο φαράγγι, συμβάλλοντας έτσι στη φυσική οχύρωσή του. Πάνω στον Αλφειό, κοντά στην Καρύταινα, διασώζονται δύο παραδοσιακά γεφύρια, το γεφύρι του Κούκου και το γεφύρι της Καρύταινας.

Στη ρίζα του λόφου πάνω από την κοίτη του Αλφειού ποταμού βρίσκεται το μεγάλο πέτρινο γεφύρι με τα έξι τόξα του. Η πλέον ενδιαφέρουσα εξόρμηση πραγματοποιείται προς το φαράγγι του Λούσιου ποταμού και προς το χωριό Ατσίχολος. Στην πορεία σας θα δείτε το πέτρινο γεφύρι να δρασκελίζει το ποτάμι. Από το χωριό Ατσίχολος θα επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης της Γόρτυνας.

Το πρώτο το γεφύρι του Κούκου είναι μονότοξο, χτισμένο το 1880 και διασώζεται σε καλή κατάσταση. Το δεύτερο, το πέτρινο γεφύρι της Καρύταινας, έχει μήκος πάνω από 50 μ. και 5 άνισες αψίδες. Η μεγαλύτερη από αυτές έχει άνοιγμα 8,75 μέτρα. Ήταν πεντάτοξο, όμως σε μία μάχη την περίοδο του εμφυλίου καταστράφηκε η κύρια καμάρα του και έτσι παραμένει έως σήμερα κατεστραμμένο. Στην περιοχή αυτή λειτούργησαν στο παρελθόν πολλοί 14 νερόμυλοι και μια νεροτριβή. Ερείπια αυτών σώζονται μέχρι σήμερα. Στη δυτική πλευρά του βρίσκεται παρεκκλήσι αφιερωμένο στην Παναγία.

Το «γεφύρι του πεντοχίλιαρου»

Το ιστορικό γεφύρι του χωριού, έχει γίνει γνωστό ως… το «γεφύρι του πεντοχίλιαρου». Είναι το πέτρινο γεφύρι της Καρύταινας, το οποίο εικονιζόταν στο χαρτονόμισμα των 5.000 δραχμών (για όσους θυμούνται).

Γέφυρα Καρύταινας.Το ιστορικό πέτρινο γεφύρι που κοσμούσε το Πεντοχίλιαρο.Stone bridge of Karytaina.

Watch this video on YouTube.

Πως να πάτε

Απέχει από την Αθήνα, μέσω Τρίπολης – Μεγαλόπολης, 208 χλμ., ενώ μια εξίσου ενδιαφέρουσα διαδρομή είναι μέσω Δημητσάνας-Στεμνίτσας (240 χλμ.).

Ορεινή Αρκαδία: Υπέροχο φυσικό περιβάλλον!

Η Ορεινή Αρκαδία είναι ένας από τους καλύτερους χειμερινούς προορισμούς με το υπέροχο φυσικό περιβάλλον να κεντρίζει το ενδιαφέρον του επισκέπτη.

Πρόκειται για έναν σχεδόν εντελώς ορεινό νοµό (εκτός από την Κυνουρία- παραθαλάσσια περιοχή), µε πολλά ορεινά χωριά. Τα δηµοφιλέστερα χωριά του είναι, εκτός από την Καρύταινα, η Δηµητσάνα και η Στεµνίτσα, ο θησαυρός του Μαινάλου, ενώ το ίδιο εντυπωσιακά είναι τα Βυτίνα, Καστάνιτσα, Βαλτεσινίκο, Αλωστίναινα, Πιάνα, Βλαχοράφτη, Κάψια, Κοσµάς, Πραστός και Λαγκάδια…

Το κάθε χωριό έχει κάτι το ξεχωριστό που σε περιµένει να το εξερευνήσεις. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι στην περιοχή υπάρχει αυξηµένη τουριστική δραστηριότητα.

H Ορεινή Αρκαδία είναι ένας ιδιαίτερα ελκυστικός προορισµός που αξίζει κανείς να επιλέξει αρχικά για την κοντινή της απόσταση από την Αθήνα (159 χλµ), αλλά και για τις ευκαιρίες που σας προσφέρονται να δείτε τόση φυσική οµορφιά µέσα σε µερικές µόλις ηµέρες.

Το σίγουρο είναι ότι θα φύγετε πλουσιότεροι από εµπειρίες, χορτασµένοι λόγω της υπέροχης κουζίνας της, και θα αισθανθείτε «γεµάτοι» από λογιών λογιών δραστηριότητες ενώ δεν λείπουν και τα extreme σπορ για τους πιο τολµηρούς.

Διαβάστε επίσης στο travelstyle.gr

• Βυτίνα: περπατήστε στον «δρόμο της αγάπης», το παραμυθένιο μονοπάτι που κερδίζει τις εντυπώσεις.
• Κάντε και μια στάση στο άγνωστο Μουλάτσι, ένα παραμυθένιο χωριουδάκι που λίγοι το γνωρίζουν και είναι προστατευόμενος οικισμός