Οι πλατείες της Αθήνας έχουν ταυτιστεί με σημαντικότατα ιστορικά, πολιτικά και πολιτισμικά γεγονότα εδώ και πάρα πολλά χρόνια ενώ ταυτόχρονα αποτελούν ζωτικής σημασίας αστικά σημεία, επίκεντρο της καθημερινής ζωής της πόλης!
Κατερίνα Ρίγκου ([email protected])
Οι πασίγνωστες αυτές πλατείες στις οποίες όλοι πυκνά συχνά βρισκόμαστε, περνάμε, αναφέρουμε μπορεί να έχουν γίνει ένα με την πόλη, να αποτελούν δεδομένο της αλλά πόσοι από εμάς έχουν αναρωτηθεί πως προέκυψαν τα κατά τα άλλα, οικεία ονόματά τους…; Από ποια γεγονότα ή πρόσωπα καθιερώθηκαν οι σημερινές ονομασίες;
Πιθανολογώ πως οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουν αναρωτηθεί καν… και πολύ λογικό. Και εύλογα εδώ -και τυχαία- προκύπτει η απορία! Δείτε λοιπόν την ιστορία των ονομάτων τους!
Ξεκινώντας από τη δημοφιλέστερη..η Πλατεία Ομόνοιας, που παλιά ονομαζόταν Όθωνος προς τιμήν του βασιλιά. Την σημερινή της ονομασία πήρε το 1863 όταν σε αυτή την πλατεία συμφιλιώθηκαν, ”μόνιασαν” οι Ορεινοί με τους Πεδινούς, 2 αντίπαλες πολιτικές παρατάξεις που δημιουργήθηκαν μετά την έξωση του βασιλιά, αφού είχε προηγηθεί μεταξύ τους μεγάλη αιματηρή σύγκρουση με αποτέλεσμα 120 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίας! Η συμφιλίωση οπότε ήταν εξαιρετικά σημαντική και κρίσιμη γι΄αυτό ονομάστηκε και ομόνοιας η πλατεία.
Το Αθηναικό φεστιβάλ μπύρας που αξίζει να πας!!!
Εξίσου δημοφιλής η Πλατεία Συντάγματος που έχει φιλοξενήσει τόσους τουρίστες και από την άλλη διαδηλωτές όσο καμία άλλη! Το κέντρο των εξελίξεων της πρωτεύουσας! Το όνομα της πήρε προς τιμήν του πρώτου καταστατικού χάρτη της χώρας, του Συντάγματος του 1844. Στο σύνταγμα που ψηφίστηκε από την Εθνοσυνέλευση του 1844, μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, δόθηκε για πρώτη φορά το δικαίωμα ψήφου στους Έλληνες.
Η κεντρική Πλατεία Κλαυθμώνος... Κι όμως το όνομα της το έχει πάρει από το προφανές, από τον κλαυθμό, δηλαδή στην νέα ελληνική, το κλάμα, ο θρήνος, ο οδυρμός. Ουσιαστικά δηλαδή η πλατεία του θρήνου. Γιατί; Πριν το 1909 οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ήταν μόνιμοι. Τότε λοιπόν οι απολυμένοι, οι «Παυσανίες» όπως τους έλεγαν, (αυτοί που παύονται από την εργασία τους) πήγαιναν εμπρός από το Υπουργείο Εσωτερικών που βρισκόταν στην πλατεία αυτή (όπως εκεί ήταν και το Υπουργείο Οικονομικών) και με κλάματα και θρήνους παρακαλούσαν να τους ξαναπροσλάβουν και δεδομένου των αλλαγών των κυβερνήσεων οι σκηνές αυτές στην πλατεία ήταν γνώριμο γεγονός. Πάντως το όνομα έδωσε ο ο συγγραφέας και κατόπιν ακαδημαϊκός Δημήτρης Γρ. Καμπούρογλου, που πρώτος ονόμασε την πλατεία «Κλαυθμώνος» σε ένα χρονογράφημα του στην «Εστία» το 1878. Μέχρι να την “βαφτίσει” ο Δημήτρης Γρ. Καμπούρογλου της έχουν δοθεί διάφορα ονόματα. Αρχικά λεγόταν «Πλατεία Αισχύλου», έπειτα ονομάστηκε «Πλατεία Νομισματοκοπείου» γιατί εκεί ήταν το κτίριο του Νομισματοκοπείου. Στη συνέχεια «25ης Μαρτίου», όνομα που κράτησε για πολλά χρόνια. Κατόπιν μετονομάστηκε σε «Πλατεία Δημοκρατίας» και μετά πήρε και επίσημα πλέον το όνομα με το οποίο ήταν πάντοτε γνωστή, «Πλατεία Κλαυθμώνος». Τέλος τον Ιούνιο του 1989 μετονομάστηκε σε «Πλατεία Εθνικής Συμφιλιώσεως» με την αφορμή των αποκαλυπτηρίων του ομώνυμου μνημείου στην πλατεία. Σημείωση: Το κτήριο του Υπουργείου οικονομικών που βρισκόταν επί της πλατείας Κλαυθμώνος κατεδαφίστηκε το 1939.
Η πολυπολιτισμική και κεντρικότατη πλατεία στο Μοναστηράκι οφείλει το όνομά της στο «Μέγα Μοναστήριο της Παντανάσσσης» που ιδρύθηκε εκεί τον 10ο αιώνα. Την περίοδο εκείνη στην περιοχή ύφαιναν τους «αμπάδες », φθηνά και χονδρά υφάσματα που έγιναν παράδοση για την περιοχή από τα οποία προέρχεται και η πρότερη ονομασία Αμπατζήδικα. Με την πάροδο του χρόνου τα κτίρια εγκαταλείφθηκαν και ερειπώθηκαν έμεινε μόνον η μικρή εκκλησία ένα μέρος της οποίας σώζεται μέχρι και σήμερα. Η πλατεία στην πορεία της Ιστορίας λεγόταν και Πλατεία της Παλιάς Στρατώνας από τους στρατώνες που υπήρχαν τότε στην περιοχή.
Αθηναϊκές νύχτες με Μποφίλιου,Πανούση,Σαββόπουλο & Μαρινέλλα σε ένα φεστιβαλικό Σεπτέμβριο!
Η σημερινή Πλατεία Αμερικής, ανάμεσα στις οδούς Πατησίων, Μηθύμνης, Λευκωσίας και Σπάρτης παλαιότερα ήταν γνωστή με το όνομα πλατεία «Αγάμων». Λαογραφικά το όνομα υποστηρίζεται από το γεγονός οτι στο τέρμα του δρόμου υπήρχε εκεί ένα μικρό καφενείο στέκι …ώριμων Αθηναίων που δεν ”στέργιαξαν” σε γάμο! Ακόμα παλιότερα λεγόταν πλατεία Ανθεστηρίων,αφού η περιοχή ήταν εξοχική και ανθούσαν πολλά φυτά. Την Πρωτομαγιά πολλοί Αθηναίοι συγκεντρωνόντουσαν στην εξοχική αυτή περιοχή για να καλωσορίσουν τον Μάιο φτιάχνοντας μαγιάτικα στεφάνια. Το σημερινό της όνομα, Αμερικής, δόθηκε το 1927 επί δημαρχίας Σπύρου Πάτση προς τιμήν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για τον φιλελληνισμό που επιδείκνυαν.
Η “παρεξηγημένη” Πλατεία Ανεξαρτησίας ή συνηθέστερα πλατεία Βάθης, μεταξύ των οδών Χαλκοκονδύλη, Αριστοτέλους και Καματερού πήρε το ίδιο όνομά με την συνοικία εξαιτίας των λιμνάζοντων άλλοτε υδάτων του χείμαρρου Κυκλοβόρου, που έρεε στη σημερινή οδό Μάρνης. Ο χείμαρρος κάποια στιγμή μετασχηματίστηκε σε λεωφόρο Μάρνη, δημιουργώντας έτσι στη μεγάλη συμβολή των οδών την ομώνυμη τριγωνική πλατεία. Η πλατεία ήταν παλαιότερα γνωστή και την τεράστια λεύκα που τη σκίαζε η οποία αποκόπηκε το 1926. Η ονομασία Ανεξαρτησίας αποδόθηκε στην πλατεία μετά την επανάσταση του 1821 για να τιμηθεί η απελευθέρωση και η ανεξαρτησία της Ελλάδας.
Για την Πλατεία Βικτωρίας οι εκδοχές για την ονομασία της διίστανται. Παλαιότερα ήταν γνωστή ως πλατεία «Κυριάκου», από το Δήμαρχο Αθηναίων Παναγή Κυριάκο, που έμενε στην περιοχή ενώ υποστηρίζεται πως πήρε το όνομά της από την κόρη του, Βικτωρία. Η επίσημη εκδοχή όμως υποστηρίζει πως το όνομά της πλατείας δόθηκε προς τιμήν της βασίλισσας της Αγγλίας, Βικτωρίας επί της βασιλείας της οποίας έγινε η ένωση των βρετανικών μέχρι τότε Επτανήσων με την Ελλάδα. Ενδεχόμενο αρκετά ισχυρό αν αναλογιστεί κανείς ότι προς τιμήν της βασίλισσας Βικτωρίας -το σύμβολο ουσιαστικά ακμής και ισχύος της βρετανικής αυτοκρατορίας- χαρακτηρίστηκε μια ολόκληρη εποχή, η βικτωριανή.
Η «αριστοκρατική» Πλατεία Κολωνακίου -της οποίας η επίσημη ονομασία είναι φιλικής εταιρείας- πήρε το όνομα της από κάποιο παλαιό στύλο, κολωνάκι, που υπήρχε εκεί και που θεωρείτο «αποτρεπτικό» νόσων και θεομηνιών. Αυτός ο στύλος δεν έδωσε το όνομα του μόνο στην πλατεία αλλά και σε ολόκληρη την συνοικία. Αξίζει να σημειωθεί πως η μετέπειτα ακριβή περιοχή του Κολωνακίου, λεγόταν παλαιότερα «Κατσικάδα», γιατί στις πλαγιές του Λυκαβηττού γαλατάδες έβοσκαν τις κατσίκες τους.
Η πλατεία Κάνιγγος πήρε το όνομά της προς τιμή του Βρετανού φιλέλληνα πολιτικού, Τζωρτζ Κάννινγκ, του οποίου ο μαρμάρινος ανδριάντας, έργο του βρετανού γλύπτη Τσάντρεϋ, την κοσμεί. Ο Κάννινγκ, ως υπουργός εξωτερικών, ήταν από τους πρωτεργάτες του Πρωτοκόλλου των Μεγάλων Δυνάμεων «Περί Ανεξαρτησίας της Ελλάδος», που υπογράφηκε στο Λονδίνο το 1827. Δυστυχώς ο ίδιος ο Κάννινγκ δεν ολοκλήρωσε το έργο του γιατί πέθανε τρεις μήνες μετά την υπογραφή, αν και τόσο η ενέργεια του όσο και το ίδιο το πρωτόκολλο, κρίθηκε βαρύνουσας σημασίας, αφού για πρώτη φορά οι μεγάλες δυνάμεις δεν τάσσονταν υπέρ της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Είναι γεγονός :Έρχεται το πρώτο πάμφθηνο εκπτωτικό χωριό στο κέντρο της Αθήνας!
Η Πλατεία Κολιάτσου πήρε το όνομά της προς τιμή του Στυλιανού Κολιάτσου, στρατιωτικού και πολιτικού που έδρασε τον 19ο αιώνα. Η οικογένεια Κολιάτσου είχε κτήματα στην περιοχή που είναι σήμερα η πλατεία αλλά και η ομώνυμη συνοικία. Ο Στυλιανός Κολιάτσος, επί Όθωνος ήταν αξιωματικός της χωροφυλακής, ενώ κατά την Β’ Εθνοσυνέλευση εκλέχτηκε πληρεξούσιος και έκτοτε πολλές φορές βουλευτής. Έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στις συζητήσεις για το Σύνταγμα της χώρας, ενώ διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων από το 1866 έως το 1878 και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου.
Η Πλατεία Μαβίλη που τα τελευταία χρόνια έγινε πολύ γνωστή λόγω της… καντίνας (!) πήρε το όνομά της προς τιμήν του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη. Ο Μαβίλης που κατά την περίοδο που διετέλεσε βουλευτής πρωτοστάτησε στους αγώνες για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας με την περίφημη δήλωσή του πως «δεν υπάρχει χυδαία γλώσσα παρά χυδαίοι άνθρωποι» πήρε μέρος στις πολεμικές περιπέτειες του έθνους στην Κρήτη και στην Ήπειρο. Κατά την συμμετοχή του, στον Α ’ Βαλκανικό Πόλεμο ως λοχαγός σκοτώθηκε στη μάχη του Δρίσκου στην Ήπειρο. Πριν την σημερινή ονομασία της, η πλατεία ήταν γνωστή ως «Στέγη Πατρίδος» μιας και σε μικρή απόσταση βρισκόντουσαν οι προσφυγικές πολυκατοικίες του ομώνυμου Οργανισμού.
Σας αφορά: Χωρίς μετρό θα μείνει η Αθήνα την Πέμπτη!Ποιες είναι οι ώρες που θα σταματήσει;
Η Πλατεία Μεταξουργείου πήρε το όνομα της, από το εργοστάσιο κατασκευής μεταξωτών υφασμάτων που ιδρύθηκε εκεί το 1835. Το εργοστάσιο εγκαταστάθηκε στην ημιτελή οικία του πρίγκιπα Καντακουζηνού, που υπάρχει ακόμα και σήμερα στις οδούς Μ. Αλεξάνδρου, Μυλλέρου και Γιατράκου. Από τη συγκεκριμένη πλατεία άλλωστε ξεκινούσαν και οι αποκριάτικες ατραξιόν της παλιάς πόλης των Αθηνών, όπως το «Γαϊτανάκι».
Aκολουθήστε μας στo Google News
