Η ιδανική ευκαιρία να γνωρίσει κανείς την πραγµατική ψυχή της Ινδίας είναι οι γιορτές του Πουσκάρ. Ένα τεράστιο και πολύχρωµο πλήθος συρρέει στο… µεγαλύτερο παζάρι καµήλας στον κόσµο… αλλά αυτό το φεστιβάλ είναι κάτι πολύ περισσότερο!
ΡΕΠΟΡΤΑΖ-ΚΕΙΜΕΝΟ:ΠΑΡΙΣ ΔΑΓΚΛΑΣ ([email protected]),ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:ΑΡΧΕΙΟ
Oι γιορτές του Πουσκάρ είναι το µεγαλύτερο και πιο ξακουστό ανά τον κόσµο φεστιβάλ της Ινδίας. Λαµβάνει χώρα στα τέλη Οκτωβρίου ή αρχές Νοεµβρίου (φέτος 30/10 µε 6/11), στην οµώνυµη µικρή πόλη της επαρχίας Ρατζαστάν, 400 χλµ. ΝΔ του Δελχί. Μικρό το Pushkar, λοιπόν, σε πληθυσµό, αλλά «τεράστιο» σε ιστορία και παράδοση… Στην πραγµατικότητα, είναι από τις παλιότερες πόλεις της Ινδίας! «Άνθος λοτού» σηµαίνει τ’ όνοµά του – σύµφωνα µε το θρύλο, ο ίδιος ο Βράχµα (θεός-δηµιουργός στο ινδουιστικό πάνθεο) έριξε ένα τέτοιο λουλούδι σ’ αυτό το σηµείο, καθώς κυνηγούσε έναν δαίµονα· ενώ η λίµνη γύρω από την οποία γίνεται το φεστιβάλ δηµιουργήθηκε από τα δάκρυα του Σίβα, του θεού που φέρνει την καταστροφή ή την αλλαγή! Καταλαβαίνει κανείς, λοιπόν, από την πρώτη στιγµή, πόσο ιερός είναι ο τόπος αυτός για τους Ινδούς… Το πιστοποιούν, άλλωστε, και οι εκατοντάδες (κυριολεκτικά) ναοί, µέσα και γύρω απ’ την πόλη, εκ των οποίων εκείνος του Βράχµα θεωρείται ο σηµαντικότερος στη λατρεία του θεού!
Τo µεγάλο αντάµωµα
Εδώ δεν µιλάµε για µια γιορτή, ή έστω ένα σύνολο από εορτασµούς· η σανσκριτική λέξη mela (Pushkar ka Mela) σηµαίνει ταυτόχρονα πανηγύρι και «αντάµωµα». Και πράγµατι, κάθε χρόνο, εδώ καταφθάνουν κυριολεκτικά… µυριάδες (300.000 είναι µια µετριοπαθής εκτίµηση), ακόµα και από µακρινές περιοχές της Ινδίας, για να εµπορευτούν ζώα (κατ’ εξοχήν καµήλες, που ξεπερνούν τις 20.000) και διάφορα αγαθά, να χορέψουν και να διασκεδάσουν, να συµµετάσχουν σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και να προσκυνήσουν σηµαντικούς ναούς, κυρίως όµως να… ανταµώσουν µε άλλους ανθρώπους, να ανταλλάξουν ιδέες και νέα, να επαναπροσδιορίσουν την ύπαρξή τους σε σχέση µε το παρελθόν, το παρόν και το µέλλον αυτής της πανάρχαιας και τόσο ζωντανής κοινωνίας.
Ο αρχικός σκοπός των γιορτών, που παραµένει µέχρι σήµερα η κεντρική δραστηριότητα, είναι η αγοραπωλησία καµηλών. Ενός µέσου µεταφοράς κοµβικού στο αραιοκατοικηµένο Ρατζαστάν, µεγάλο µέρος του οποίου καλύπτεται από την έρηµο Ταρ, όπου µέχρι τις τελευταίες δεκαετίες όχι µόνο δεν υπήρχε υποψία δρόµου αλλά και η διάσχισή της ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Στην πραγµατικότητα, όµως, οι… περιφερειακές εκδηλώσεις που αναπτύχθηκαν όλα αυτά τα χρόνια γύρω από το παζάρι µε τις καµήλες έχουν ξεπεράσει κάθε φαντασία… Από διαγωνισµούς για το µακρύτερο µουστάκι ή το καλύτερο τουρµπάνι, µέχρι αγώνες κρίκετ και παραδοσιακής πάλης!
Σαν νησί µέσα στην έρηµο
Ασφαλώς η σταδιακή προσέλκυση όλο και περισσότερων τουριστών επηρέασε το χαρακτήρα των γιορτών, αφού απευθύνονται πλέον και στο… συνάλλαγµα των Δυτικών, αλλά ο παραδοσιακός «πυρήνας» τους έχει, επί της ουσίας, παραµείνει αλώβητος.
Κατ’ αρχάς, η πόλη περιβάλλεται από έρηµο, ή καλύτερα µια ερηµική στέπα, όπως είναι όλο αυτό το τµήµα του Ρατζαστάν. Το µέρος µοιάζει απόκοσµο και ελκυστικό ταυτόχρονα… Εδώ, λοιπόν, κάθε χρόνο, την 11η ηµέρα του κύκλου του φεγγαριού του µήνα Kartik (Οκτώβριος-Νοέµβριος) θα συγκεντρωθούν οι άνδρες µε τις καµήλες, θα τις ποτίσουν στην ιερή λίµνη, θα τις στολίσουν ακόµα και µε ασηµένια κοσµήµατα, θα τις κουρέψουν σχηµατίζοντας διάφορα σχέδια στο τρίχωµά τους, ή θα κάνουν piercing στα ρουθούνια τους! Το σκηνικό γύρω ξαφνιάζει όσους έρχονται για πρώτη φορά… Η µικρή πολιτεία µε τα χαρακτηριστικά, βαµµένα άσπρα και ανοιχτά γαλάζια σπίτια της (σε σηµείο που θυµίζουν ελληνικό νησί!) και τους παντοειδείς ναούς της περιβάλλει τη λίµνη, στην οποία «κατεβαίνει» κανείς από σκαλιά που έχουν ιδιαίτερη, συµβολική σηµασία για τους προσκυνητές.
Αφού τελειώσουν οι προετοιµασίες, οι ιδιοκτήτες των καµηλών θα αρχίσουν να επιδεικνύουν τις ικανότητές τους, δηλαδή, την αξία του εµπορεύµατος, µε µια τελετουργική διαδικασία που κορυφώνεται στις περίφηµες καµηλοδροµίες. Στο τέλος, µια κριτική επιτροπή θα αποφανθεί για τις… πρωταθλήτριες της χρονιάς, ανάλογα µε την ταχύτητα, τη συνεννόηση ζώου και αναβάτη, την ικανότητα στο κουβάληµα φορτίου, αλλά και το διάκοσµο!
Οι «νύφες» επιδεικνύονται
Παράλληλα και µετά το… κυρίως µενού έρχεται το… πολιτιστικό πρόγραµµα. Και τι δε θα δει κανείς εδώ! Οι αγώνες κρίκετ µεταξύ ντόπιων και επισκεπτών είναι θεσµός, όπως και ο διαγωνισµός δεσίµατος τουρµπανιού! Σπουδαία attraction είναι ο στολισµός και η «επίδειξη» των γυναικών (κατά κανόνα σε ηλικία γάµου), που χορεύουν φορώντας παραδοσιακές ενδυµασίες του Ρατζαστάν και εντυπωσιακά κοσµήµατα, ενώ επίσης το tattoo και, βέβαια, το παραδοσιακό ινδικό piercing εκτιµώνται δεόντως. Όλο αυτό παραπέµπει στην έννοια… νυφοπάζαρο, σίγουρα συνδέεται µε την πανάρχαια συνήθεια της σύναψης γαµήλιων συµφωνιών επ’ ευκαιρία µιας µεγάλης γιορτής, ωστόσο στις µέρες µας έχει πάρει το χαρακτήρα της προβολής ενός κοµµατιού του πολιτισµού της χώρας. Πράγµατι, οι νεαρές γυναίκες είναι ντυµένες εντυπωσιακά! Με τα καλύτερα σάρι και µαντίλες, σε έντονα χρώµατα, όπως κίτρινο, κόκκινο, µοβ, αλλά και γαλάζιο, δίνουν µια εικόνα που έχει καταλήξει να είναι εµβληµατική για τις γιορτές!
Η σωτηρία της ψυχής
Κοντά σ’ αυτά, βέβαια, υπάρχει και µια πληθώρα άλλων διαδικασιών που εξελίσσονται, σε χαλαρή ή πιο έντονη ατµόσφαιρα, όπως αγοραπωλησίες υφασµάτων, και πάντα συνοδεία χορτοφαγικού µενού (από υπαίθριους πάγκους κυρίως) και τσαγιού µέντας! Οµάδες µουσικών παίζουν διάφορους παραδοσιακούς σκοπούς στους δρόµους, συνήθως σχετικούς µε τα θρησκευτικά δρώµενα – ας µην ξεχνάµε ότι οι ναοί του Πουσκάρ «πανηγυρίζουν» επίσης και συγκεντρώνουν πλήθη πιστών. Όσο για τους «ξένους», καθώς οι ώρες και οι µέρες περνούν, αισθόνται όλο και πιο… οικεία, και συµµετέχουν στις περισσότερες δραστηριότητες.
Αφού περάσουν επτά µερόνυχτα, όταν το φεγγάρι θα έχει πλέον «γεµίσει», ενώ το προσκύνηµα στο ιερό Pushkar και οι… αγοραπωλησίες θα έχουν ολοκληρωθεί, οι παρευρισκόµενοι θα βουτήξουν στα ιερά νερά της λίµνης, ακριβώς όπως ο Βράχµα,… για να εξαγνιστούν από τις αµαρτίες, να συνεχίσουν µε περισσότερη δύναµη τον αγώνα της καθηµερινής επιβίωσης και, κυρίως, να περάσουν έναν ακόµα σταθµό στο µακρύ ταξίδι της ψυχής προς τη σωτηρία!
Πηγή:ICONS TRAVELLERS
Aκολουθήστε μας στo Google News
