Οι παραδοσιακές γεύσεις της Κύθνου

Δεν υπάρχει κυκλαδίτικο νησί που να μην κρύβει τα μικρά, ολοδικά του μυστικά γεύσης, μέσα στα κοινά στοιχεία που έχουν να κάνουν με την τοπική παραγωγή και την (εν πολλοίς κοινή) ιστορική παράδοση. Οι παραδοσιακές συνταγές της Κύθνου είναι κρυμμένο μυστικό…

Ταραχτά στου Μήλα

Αν βρεθείτε για μια μικρή ή μεγαλύτερη απόδραση στο όμορφο κι ανεπιτήδευτο νησί, θα διαπιστώσετε τη νοστιμιά τους. Το καλό είναι, ότι θα τις βρείτε σε πολλά  εστιατόρια και ταβέρνες του νησιού, όπου μαγειρεύουν ακόμα σπιτικά, χρησιμοποιώντας ντόπια προϊόντα.
Το θερμιώτικο τραπέζι είναι λιτό αλλά πολύ νόστιμο, εξαιτίας των πεντανόστιμων υλικών που τρέφει ο ήλιος και η λιγοστή υγρασία του άνυδρου νησιού. Όπως συνηθίζεται σε τέτοια μέρη, η φαντασία και η ικανότητα της νοικοκυράς έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ιδιαίτερες νοστιμιές από ελάχιστα, καθημερινά υλικά.

H Ελλάδα στη λίστα με τα 20 νησιά με το καλύτερο φαγητό στον κόσμο

Στα κρέατα κυριαρχεί το κατσικάκι, που ζει ελεύθερο και τρέφεται κυρίως με τη λιγοστή άγρια βλάστηση, πασπαλισμένη με θαλασσινή αλμύρα. Το κατσικάκι μαγειρεύεται συνήθως κοκκινιστό και λεμονάτο, με πατάτες. Τα ζώα δίνουν γαλακτοκομικά και απλά αλλά νόστιμα τυριά, με πιο κοινά το τρίμμα και ένα λευκό τυρί τύπου φέτας. Το τρίμμα είναι ένα κοκκώδες φρέσκο τυρί, που τρώγεται σκέτο, σε ντοματοσαλάτα, αλλά αποτελεί και κύριο υλικό για πολλά τοπικά εδέσματα, όπως το πιτάκι πιταρό και η κουκουλόπιτα. Είναι το υλικό που θα συναντήσεις παντού!

Από τα πιάτα της αρχής ή του πρόχειρου τραπεζιού, ξεχωρίζει η καπαροσαλάτα, νόστιμο αλειφώδες μείγμα, που γίνεται με βάση τη βρασμένη πατάτα, χτυπημένη με κάπαρη, ελαιόλαδο και λεμόνι ή ξίδι και τη σερβίρουν σχεδόν παντού στο νησί. Είναι πολύ νόστιμη, αλλά η επιτυχία της εξαρτάται από τη σωστή υφή και την ισορροπία στα υλικά (πολύ καλή συναντήσαμε στο Στέκι του Ντέντζη, στη Χώρα, αλλά και στην ταβέρνα του Καντρή, στην παραλία του Αγίου Στεφάνου).

Τα σφουγγάτα είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό θερμιώτικο πιάτο.  Πρόκειται για μικρές, στρογγυλές και αφράτες τυροκροκέτες, που γίνονται από το ντόπιο κατσικίσιο ανάλατο τρίμμα και αποτελούν πραγματικό πειρασμό (σε ένα κιλό τυρί αναλογούν τέσσερα αβγά και λίγο αλεύρι). Στην Κύθνο είναι το πιο κοινό κέρασμα, για το ούζο ή το τσίπουρο και δεν λείπουν από τα ορεκτικά κανενός τραπεζιού -τα συναντήσαμε ακόμα και στα πανηγύρια. Σχεδόν παντού φτιάχνουν καλά σφουγγάτα, εκείνα όμως της ταβέρνας του Μήλα, στην παραλία του Αγίου Δημητρίου, που είναι και βραβευμένα, δεν παίζονται.

10 tips για «καθαρές» διακοπές

Η κουκουλόπιτα

Οι πίτες του νησιού είναι one of a kind: είναι πάντα ατομικές και γίνονται με λεπτή ζύμη. Η κουκουλόπιτα γεμίζεται με τυρί τρίμμα, άνηθο και φρέσκο κρεμμυδάκι και αποτελεί δείγμα απλής, νόστιμης, δημιουργικής μαγειρικής. Το πιταρό είναι μικρό πιτάκι με σχήμα μισοφέγγαρο, με βάση πάλι το τρίμμα. Και τα δυο μπαίνουν άνετα και στο τραπέζι του πρωϊνού, υποκαθιστώντας με αιγαιοπολαγίτικο στυλ και γεύση τα λοιπά εδέσματα παντός καιρού.

Από το ίδιο πρώτο τραπέζι της ημέρας δεν πρέπει να λείπει και η ανοιχτή θερμιώτικη πίτα, στη γλυκιά της εκδοχή, με ανάλατο τυρί, τρίμμα, ζάχαρη και άνηθο και χαρακτηριστικό στρογγυλό σχήμα. Στην αλμυρή της εκδοχή, η θερμιώτικη πίτα γίνεται με “ξινό”, το λευκό φρέσκο τυρί. Χαρακτηριστικό με τις θερμιώτικες πίτες είναι ότι στο μισό νησί τις φτιάχνουν αλμυρές και στο άλλο νησί γλυκές!

Δοκιμάστε, ακόμα, το νοστιμότατο κολόπι, ατομική σκεπαστή πίτα με σπανάκι, ρύζι, άνηθο και κρεμμυδάκι. Είναι απλό, φρέσκο και μυρωδάτο. Με την ίδια ζύμη γίνεται και πολύ καλή κολοκυθόπιτα. Αρκετά ζαχαροπλαστεία και φούρνοι του νησιού τα φτιάχνουν όλ’ αυτά καθημερινά, σκορπίζοντας μαυλιστικές μυρωδιές στα δρομάκια της Χώρας, της Δρυοπίδας και του Μέριχα. Δοκιμάστε τα στη Δρυοπίδα από το ζαχαροπλαστείο Κύθνον Ανθόεσσαν, στη Χώρα από το Τραταμέντο της Ειρήνης Παγανέλη, στον Μέριχα (λιμάνι) στο φούρνο Αννεζιώ.

Τα ταραχτά, η στραπατσάδα της Κύθνου, γίνονται σε δυο εκδοχές: με αβγά, ντομάτα, κολοκύθι και πατάτα και με αβγά, ντομάτα και τυρί τρίμμα. Και τα δυο είναι πολύ νόστιμα, καλοκαιρινά κυρίως φαγητά, γιατί στηρίζονται στα ντόπια αβγά και τη φρέσκια ντομάτα. Μαγειρεύονται με τέχνη, ώστε να δώσουν ένα αφράτο, ελαφρύ αποτέλεσμα.

Τα φεστιβάλ του καλοκαιριού στη Σύρο!

Η Κύθνος είναι ψαρότοπος κι επί πλέον διαθέτει έναν αξιόλογο πληθυσμό ψαράδων, από τους μεγαλύτερους στα κυκλαδονήσια. Ο κυρ Γιάννης από τα Λουτρά, γνωστός με το παρατσούκλι Τσίπουρας, μας αποκαλύπτει την απόλυτη συνταγή για τέλεια “ψαρόσουπα” (σε εισαγωγικά, γιατί δεν περιέχει πολύ ζουμί): σε μεγάλη κατσαρόλα μπαίνει μια στρώση κομμένες πατάτες, από πάνω μια στρώση καρότα σε ροδέλες, κατόπιν ψιλοκομμένο κρεμμύδι. Σκεπάζονται με λπτές φέτες από δυο ντομάτες και, τέλος, μπαίνει το σέλινο, αλάτι και πιπέρι. Επάνω τοποθετούνται προσεκτικά τα ψάρια (ό,τι ψάρια διαθέτουμε). Βάζουμε νερό τόσο, όσο να μην σκεπάζει τα ψάρια (σημαντικό). Ρίχνουμε ελαιόλαδο, σκεπάζουμε και αφήνουμε να βράσουν περίπου 20΄, μέχρι να μαλακώσουν τα λαχανικά. Σβήνουμε τη φωτιά και περιχύνουμε με χυμό από δυο λεμόνια. Σερβίρουμε τα ψάρια σε χωριστή πιατέλα.

Ένα γλυκό που συνηθίζεται στην Κύθνο και ξετρελλαίνει παιδιά και μεγάλους, είναι το λεγόμενο “καρυδάκι”: πρόκειται για μικρές μπαλίτσες με βάση τη βανίλια (υποβρύχιο), τριμμένο μπισκότο και τριμμένη καρύδα και παρά τα ταπεινά του υλικά είναι νοστιμότατο.

Αν όλα αυτά σας άνοιξαν την όρεξη, η Κύθνος σας περιμένει και είναι κοντινή, φιλική και προσιτή.