Tι είναι η ευτυχία; Κι αν τελικά υπάρχει που μπορούμε να την εντοπίσουμε; Υπάρχουν χώρες στον κόσμο, όπου οι άνθρωποι είναι πιο ευτυχισμένοι από άλλους;
Σε αυτά τα ερωτήματα αποφάσισαν να δώσουν απαντήσεις οι ερευνητές που δημοσιεύουν την ετήσια Έκθεση για την Παγκόσμια Ευτυχία.
Οι ειδήμονες διαπίστωσαν ότι περίπου τα τρία τέταρτα της ανθρώπινης ευτυχίας επηρεάζονται από έξι βασικούς παράγοντες: την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, το υγιές προσδόκιμο ζωής, τις ποιοτικές κοινωνικές σχέσεις, τη γενναιοδωρία, την εμπιστοσύνη και την ελευθερία να ζήσεις τη ζωή που θέλεις. Αυτοί οι παράγοντες δεν υλοποιούνται τυχαία, αλλά είναι στενά συνδεδεμένοι με την κυβέρνηση μιας χώρας και τις πολιτιστικές της αξίες. Με άλλα λόγια, τα πιο ευτυχισμένα μέρη εξασφαλίζουν την ευτυχία για τους ανθρώπους τους.
Για να δείξει τη δύναμη που έχει ένα μέρος, ο John Helliwell, ένας από τους ερευνητές της έκθεσης, ανέλυσε 500.000 μελέτες που ολοκληρώθηκαν από μετανάστες που είχαν μετακομίσει στον Καναδά από 100 χώρες τα προηγούμενα 40 χρόνια.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Helliwell και οι συνάδελφοί του ανακάλυψαν ότι μέσα σε λίγα χρόνια από την άφιξή τους, οι μετανάστες που ήρθαν από πύο δυστυχισμένες πόλεις, άρχισαν να αναφέρουν τα συνεχώς αυξανόμενα επίπεδα ευτυχίας που ένιωθαν στο νέο τους «σπίτι». Αυτό αποδεικνύει ότι το περιβάλλον που ζει κάποιος σχετίζεται άμεσα με την ευτύχια.
Κόστα Ρίκα
O Alejandro Zúñiga, ένας υγιής πατέρας μεσήλικας που κοινωνικοποιείται τουλάχιστον έξι ώρες την ημέρα και έχει μερικούς καλούς φίλους στους οποίους μπορεί να στηρίζεται. Κοιμάται τουλάχιστον επτά ώρες τη μέρα, περπατάει για να πάει στη δουλειά και τρώει έξι μερίδες φρούτων και λαχανικών τις περισσότερες ημέρες. Δεν εργάζεται πάνω από 40 ώρες την εβδομάδα, κάνει μία δουλειά που αγαπά και ξοδεύει κάποιες ώρες το μήνα στον εθελοντισμό. Τα Σαββατοκύριακα πηγαίνει στην εκκλησία και βλέπει αγώνες ποδοσφαίρου, που είναι το πάθος του.
Με λίγα λόγια, οι καθημερινές του επιλογές τον κάνουν χαρούμενο. Εκτός αυτού ζει μαζι με ανθρώπους που έχουν την ίδια νοοτροπία ζωής με αυτόν στην εύκρατη κοιλάδα της Κόστα Ρίκα. Ο Zúñiga δεν είχε εύκολη ζωή, καθώς μεγάλωσε σε μία παραγκούπολη, εγκατέλειψε το σχολείο στα 12 για να κερδίσει τα προς το ζην, αγωνίστηκε με το αλκοόλ και έχασε την αγάπη της ζωής του στην ηλικία των 20 ετών, όταν τον άφησε.
Πριν λίγα χρόνια κέρδισε στο τζόκερ 50 εκατομμύρια colones , δηλαδή περίπου 93 χιλιάδες δολάρια. Κι ενώ όλοι νόμιζαν ότι η ζωή του θα άλλαζε ριζικά, τις εβδομάδες μετά τη νίκη του, ο Zúñiga εξέπληξε τους πάντες, επιστρέφοντας στην δουλειά και μοιράζοντας την περιουσία του φίλους και συγγενείς, καθώς και σε άτομα που είχαν ανάγκη. Μέσα σε ένα χρόνο δεν του είχε μείνει τίποτα. Και όμως, επιμένει ότι δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευτυχισμένος.
Ελλάδα: 25 συναρπαστικές εμπειρίες που πρέπει όλοι να ζήσουν έστω μια φορά! (photos)
Για να κατανοήσει κανείς όμως το σθένος του Zúñiga, πρέπει να μάθει περισσότερα για την Κόστα Ρίκα, την γεωγραφία της, το κλίμα της, τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, τους οικογενειακούς δεσμούς, την υγειονομική περίθαλψη, την διαρκή ειρήνη και την ισότητα. Όλα αυτά αποτελούν την τέλεια συνταγή για την απόλαυση των στιγμών της ζωής και κατ΄ επέκταση της ευτυχίας. Αυτός ο συνδυασμός, ο οποίος στατιστικά σχετίζεται με την ευημερία, προσφέρει περισσότερη ευτυχία σε σχέση με τα χρήματα, σχεδόν απ΄ οπουδήποτε αλλού. Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του Zúñiga. Αν και δεν έχει αυτοκίνητο, ακριβά ρούχα και κοσμήματα, απέδειξε ότι δεν χρειάζεται τίποτα από αυτά για να είναι ευτυχισμένος.
Η Κόστα Ρίκα είναι μία χώρα που τα τελευταία χρόνια αποφάσισε να στηρίξει ουσιαστικά τους πολίτες της. Σε αντίθεση με την πλειοψηφία της Κεντρικής Αμερικής, όπου οι γαιοκτήμονες και οι στρατιωτικοί που υπηρετούσαν τα συμφέροντά των εκάστοτε προέδρων, επικράτησαν μετά την ανεξαρτησία, η Κόστα Ρίκα πήρε μια διαφορετική πορεία.
Με τις τραχιές οροσειρές και την έλλειψη φθηνών εργατικών χεριών, οι συνθήκες εκεί αποθάρρυναν την άνοδο των μεγάλων κτημάτων. Αντ’ αυτού, οι ιδιοκτήτες μικρών ιδιοκτησιών και οι ανεξάρτητοι καλλιεργητές της κεντρικής κοιλάδας αναπτύχθηκαν μετά την ανακάλυψη μιας διεθνούς αγοράς καφέ. Ο κάτοικοι της χώρας επέλεξαν εκπαιδευτικούς για προέδρους, οι οποίοι χωρίς να επιβαρύνουν τους αποικιακούς θεσμούς, εισήγαγαν πολιτικές που ξεκίνησαν μια ανοδική πορεία ευημερίας.
Το 1869, θεσπίστηκε νόμος που έκανε το δημοτικό σχολείο υποχρεωτικό για κάθε παιδί, συμπεριλαμβανομένων κυρίως των κοριτσιών. Μέχρι το 1930 το ποσοστό αλφαβητισμού ήταν μεταξύ των υψηλότερων στη Λατινική Αμερική. Ταυτόχρονα, το κράτος επένδυσε στην παροχή καθαρού νερού σε αγροτικά χωριά, αποτρέποντας θανάσιμες παιδικές ασθένειες, όπως η χολέρα και η ηπατίτιδα. Στις αρχές του 1940 ξεκίνησε η κοινωνική ασφάλιση και καταργήθηκε ο στρατός, ενώ μέχρι το 1961 εξασφαλίσθηκε δωρεάν υγειονομική περίθαλψη για όλους.
Και αυτή η δέσμευση συνεχίζεται και σήμερα. Ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χωριά στην κεντρική κοιλάδα υπάρχουν μικρές ομάδες γιατρών και νοσηλευτών που φροντίζουν περίπου 3.500 άτομα, από τον εμβολιασμό τους μέχρι την παροχή πρώτων βοηθειών σε περίπτωση ατυχήματος. Τις περισσότερες φορές οι γιατροί πάνε στα σπίτια για να εμβολιάσουν κόσμο, να πάρουν την πίεση, να ελέγξουν το πόσιμο νερό και να δώσουν φάρμακα και συμβουλές για καλύτερη διατροφή.
Από το 1970, η Κόστα Ρίκα είδε το προσδόκιμο ζωής να αυξάνεται από τα 66 στα 80 χρόνια και την παιδική θνησιμότητα να μειώνεται κατά πολύ. Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης του κράτους λειτουργεί τόσο καλά, διότι στοχεύει να διατηρήσει τους ανθρώπους υγιείς και κάνει μεγάλη προσπάθεια γι΄ αυτό. Στις ΗΠΑ τα πάντα κινούνται γύρω από το χρήμα. Συνεπώς τους ενδιαφέρει να πουλούν πολλά φάρμακα. Εδώ η έμφαση δίνεται στο προληπτικό σύστημα υγείας, καθώς ο στόχος μιας καλής πολιτικής είναι να μην αρρωσταίνουν οι άνθρωποι.
Με λίγα λόγια, το κοινωνικό σύστημα της Κόστα Ρίκα φροντίζει τις ανάγκες των περισσότερων ανθρώπων, καθώς τους αφήνει να αισθάνονται ασφαλείς και υγιείς, καλύπτοντας δύο από τις βασικές ανησυχίες της ζωής που δημιουργούν άγχος.
Δανία
Με αυτό το μοντέλο ο σκανδιναβικός τρόπος ζωής καταφέρνει να συνδυάσει το ιδιωτικό με το δημόσιο και να προωθήσει τη συλλογικότητα. Η κοινωνική εξέλιξη της Δανίας ξεκίνησε στον δεύτερο πόλεμο του Schleswig το 1864, σύμφωνα με τον Peter Gundelach, κοινωνιολόγο στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, όταν η Δανία έχασε το ένα τέταρτο της επικράτειάς της στη Πρωσία. “Με την ήττα αυτή χάσαμε τη φιλοδοξία μας να είμαστε μια παγκόσμια υπερδύναμη. Ταπεινωθήκαμε και έτσι η κυβέρνηση άρχισε να ενισχύει την εθνική μας ταυτότητά και να αναπτύσσεται εσωτερικά”, είπε.
6 «στιγμές» που πρέπει να ζήσει κάθε ταξιδιώτης που σέβεται τον εαυτό του! (photos)
Για τους Δανούς το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και σε ένα χρηματοοικονομικό δίχτυ ασφαλείας είναι αυτονόητο. Οι φοιτητές παίρνουν ειδικό επίδομα σπουδών εκτός από την υποτροφία για τα δωρεάν δίδακτρα στο πανεπιστήμιο. Παράλληλα, οι νέοι γονείς έχουν το δικαίωμα να να πάρουν ετήσια άδεια γονικής μέριμνας, που ισχύει τόσο για τα ετερόφυλα, όσο και για τα ομόφυλα ζευγάρια.
Οι άνθρωποι εργάζονται σκληρά στη Δανία, αλλά ποτέ πάνω από 40 ώρες την εβδομάδα και έχουν διακοπές τουλάχιστον πέντε εβδομάδων το χρόνο. Η τιμή για τα πολυτελή αγαθά έχει έναν από τους υψηλότερους συντελεστές φόρου εισοδήματος στον κόσμο, ο οποίος ξεκινά από το 41% και ξεπερνά το 56%, ένα επιτόκιο που επιτρέπει σε έναν σκουπιδιάρη να κερδίζει περισσότερα από ένα γιατρό.
Η ευτυχία στη Δανία είναι συνδεδεμένη κι εδώ με το σύστημα, που φροντίζει να τους εξασφαλίζει τα απαραίτητα ώστε όλοι να είναι ευχαριστημένοι. Επίσης πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και ο ελεύθερος χρόνος που διαθέτει ο καθένας στον εαυτό του. Περισσότερο από το 90% των Δανών ανήκουν σε κάποιο σύλλογο ή ένωση – από κολυμβητές κρύου νερού μέχρι κτηνοτρόφους κουνελιών – και πάνω από το 40% είναι εθελοντές σε διάφορες ομάδες .
Η κοινωνία φαίνεται να ενθαρρύνει την ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και το παιχνίδι, που έχει ως αποτέλεσμα ο χρόνος να περνά πιο δημιουργικά. «Οι Δανοί φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των αναγκών ενός ατόμου σε σχέση με άλλες χώρες», δήλωσε ο Mihaly Csikszentmihalyi, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Claremont της Καλιφόρνιας. «Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν προκλήσεις στη ζωή τους. Είναι κάτι που βρίσκεται στα γονίδιά μας. Αναπτύσσουμε αυτοπεποίθηση μέσα από τις αντιξοότητες. Είναι τα δομικά στοιχεία για την ευτυχία”.
Σιγκαπούρη
Η Σιγκαπούρη έχει αναπτύξει τη δική της προσέγγιση στην ευτυχία, όπως προσωποποιήθηκε από τον Douglas Foo. Ο Foo είναι ένας επίσης πολύ ευτυχισμένος άνθρωπος με μεγάλο σπίτι και πολλά βραβεία επιχειρηματικότητας, αλλά το μυστικό της ευτυχίας του είναι το χαμόγελό του. Ο Foo «τρέχει» το Sakae Sushi, τη μεγαλύτερη αλυσίδα εστιατορίων σούσι, δουλεύει 14 ώρες μέρες, αλλά εξακολουθεί να βρίσκει χρόνο για εθελοντισμό σε 22 οργανώσεις.
Μεγάλωσε στην Σιγκαπούρη σε μία εποχή που ερχόταν η μεγάλη αλλαγή. Από το 1960 μέχρι σήμερα η Σιγκαπούρη κατάφερε να μεταμορφώσει ένα μεγάλο ψαροχώρι σε μία χώρα με 5,8 εκατομμύρια κατοίκους που ζουν μέσα σε χιλιάδες ουρανοξύστες και περισσότερα από 150 εμπορικά κέντρα.
Αυτές είναι οι 5 πιο φθηνές πόλεις της Ευρώπης για να ζήσει κανείς! (photos)
Η οικονομική σταθερότητα της Σιγκαπούρης βοήθησε τη χώρα να κατατάσσεται συχνά σε υψηλά επίπεδα όσον αφορά την οικονομική ευημερία. Αλλά όλοι οι αγώνες για πλούτο έρχονται με κάποιο κόστος.
Η επιτυχία για τους κατοίκους της χώρας έχει μία συγκεκριμένη συνταγή: Ακολουθήστε τους κανόνες, μπείτε στο σωστό σχολείο, βρείτε την κατάλληλη δουλειά, βγάλτε λεφτά, αγοράστε αυτοκίνητα και η ευτυχία είναι δική σας. Σε ένα σύστημα που φιλοδοξεί να είναι αξιοκρατικό, το ταλέντο και η σκληρή δουλειά ανταμείβονται θεωρητικά. Θα ακούσετε πολλές φορές τον κόσμο να διαμαρτύρεται για τις αυξανόμενες τιμές και μια ζωή που περιστρέφεται γύρω από την εργασία, αλλά σχεδόν όλοι τους λένε ότι αισθάνονται ασφαλείς και εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον.
Για όλη αυτή την κοινωνική ανάπτυξη ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό ο Lee Kuan Yew, ο οποίος ηγήθηκε στο κίνημα ανεξαρτητοποίησης της Σιγκαπούρης το 1965. Θεωρείται ο ιδρυτής και πνευματικός πατέρας της χώρας και υπό την ηγεσία του η Σιγκαπούρη μετεξελίχθηκε από χώρα του 3ου κόσμου σε χώρα του πρώτου κόσμου εντός μιας γενεάς
Δημιούργησε ένα αξιοκρατικό σύστημα, το οποίο οδήγησε σε μια εξαιρετικά ικανή κυβέρνηση και δημόσιες υπηρεσίες με ελάχιστη διαφθορά και υιοθέτησε αυστηρούς νόμους και σωματικές τιμωρίες για τα βίαια εγκλήματα.
27 τρόφιμα που έχουν απαγορευτεί σε διάφορες χώρες του κόσμου και εμείς τα τρώμε ακόμα!
Με έντονη εκτίμηση για τις παραδοσιακές ασιατικές αξίες, ο Lee ξεκίνησε να οικοδομεί μια κοινωνία βασισμένη στην αρμονία, το σεβασμό και τη σκληρή δουλειά. Όποιος κατέβαλε προσπάθεια να εργαστεί, ανεξάρτητα από το είδος της δουλειάς που έκανε, ανταμοιβόταν κατάλληλα. Το πρόγραμμα «workfare» που εισήγαγε, έδωσε στους χαμηλόμισθους επιδοτήσεις στέγασης και υγειονομικής περίθαλψης.
Αν και ο πληθυσμός αποτελείται κατά κύριο λόγο από Κινέζους (74,3%), από Μαλαιούς (13,4%) και από Ινδιάνους (9,1%), η κυβέρνηση του Lee διατήρησε τα αγγλικά ως επίσημη γλώσσα για να εξασφαλίσει ότι καμία εθνότητα δεν θα έχει το πάνω χέρι.
Εξασφάλισε τη θρησκευτική ελευθερία και την ίση εκπαίδευση για όλους, και επιδοτούσε την ιδιοκτησία κατοικίας. Έτσι οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν διαμέρισμα σε κάποιον ουρανοξύστη. Σύμφωνα με το νόμο, αυτά τα κτίρια θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν την πολυπολιτισμικότητα της χώρας και συνεπώς στη Σιγκαπούρη δεν θα συναντήσει κανείς γκέτο.
Ως αποτέλεσμα, οι κάτοικοι της Σιγκαπούρης έρχονται τρίτοι στην κατάταξη των πιο ευτυχισμένων ανθρώπων του κόσμου, μετά τη Δανία και την Κόστα Ρίκα. Όπως φαίνεται υπάρχουν αρκετές διαφορές στα μυστικά της επιτυχίας της κάθε χώρας. Αυτός που είναι όμως πάντα κοινός παρονομαστής, είναι η οικονομική και υγειονομική ασφάλεια, όπως και η απόλαυση των μικρών στιγμών της ζωής.